Witamina D3 a zdrowa ciąża

Aby móc zapewnić organizmowi odpowiednią dawkę witaminy D3, konieczne jest eksponowanie skóry na słońce oraz właściwa dieta. W naszej strefie geograficznej tzw. endogenna synteza skórna zachodzi pod wpływem promieniowania UVB od kwietnia do września. Aby zapewnić niezbędne nasycenie organizmu witaminą D przez syntezę skórną konieczna jest min. 15 minutowa ekspozycja na słońce 18% powierzchni ciała (co równe jest np. odsłoniętym przedramionom i częściowo odłoniętym nogom) między godziną 10 a 15. Specjaliści podkreślają jednak, że stosowanie kremów z filtrami przeciwsłonecznymi redukuje wydajność syntezy skórnej nawet o 90%.  Witaminę D dostarczamy również spożywając ryby (m.in. węgorz, łosoś, śledź) oraz suplementy diety.  Źródłem witaminy D dla rozwijającego się w łonie matki płodu jest tzw. transfer przezłożyskowy od matki.  Co istotne, potomstwo matek z niedoborami witaminy D będzie miało również niedobory witaminy D.

Ilość ma znaczenie

O roli właściwej diety dla poczęcia dziecka, jak i zwiększenia szans na urodzenie zdrowego dziecka mówiono jesienią br w trakcie krakowskiego sympozjum naukowo-szkoleniowego pod patronatem  Lubelskiego Uniwersytetu Medycznego, które dotyczyło zagadnień związanych z suplementacją w okresie okołokoncepcyjnym. Jednym z szerzejporuszanych tematów była kwestia dawki witaminy D3, jaką powinny zażywać ciężarne. Stanowisko Zespołu Ekspertów 2009 przedstawiła Dr n. med. Justyna Czech- Kowalska Ekspert podkreśliła, iż w świetle danych wskazujących na niedobory witaminy D u kobiet ciężarnych oraz możliwe poważne konsekwencje zdrowotne  lekarze głośno mówią o konieczności zapewnienia prawidłowych zasobów witaminy D przed planowaną ciążą oraz prowadzenia suplementacji w okresie ciąży.  Według ekspertów suplementacja witaminą D w dawce 800-1000 IU/d (dawka jak u osób dorosłych)  powinna być prowadzona od II-go trymestru jeżeli brak jest właściwej podaży z diety i/lub syntezy skórnej witaminy D.

Na rynku dostępnych jest wiele preparatów uzupełniających dietę, przeznaczonych dla kobiet w ciąży. Wiele z nich nie zawiera jednak odpowiednich dawek pierwiastków niezbędnych dla rozwoju płodu i zdrowia matki. Wyniki wielu badań naukowych potwierdzają, że podaż witaminy D w ilości ok.  200- 400 jednostek, którą dostarczają dotychczas dostępne na rynku preparaty wielowitaminowe dla kobiet ciężarnych, jest niewystarczająca dla utrzymania prawidłowych zasobów witaminy D zarówno u kobiety ciężarnej jak i jej dziecka.  W polskich warunkach niewystarczająca  jest również podaż witaminy D z diety (niskie spożycie ryb).

Nie tylko zdrowe kości

Dr Justyna Czech-Kowalska w swoim wykładzie podkreśliła, iż niepokojący jest wysoki odsetek niedoborów witaminy D stwierdzany u kobiet ciężarnych zarówno na świecie (44 do 100%), jak i w Polsce (68-100%).  Prawidłowe zaopatrzenie w witaminę D w okresie ciąży nabiera jeszcze większego  znaczenia od kiedy wiadomo, że rola witaminy D w ustroju nie ogranicza się do układu szkieletowego.  Poziom witaminy D w organizmie przyszłej matki ma bezpośredni wpływ na to, ile otrzyma jej płód.To ogromnie ważne, aby edukować kobiety planujące ciążę i te, które już spodziewają się potomstwa, gdyż niedobory witaminy D u ciężarnej mogą prowadzić do różnych powikłań. Mogą to być, między innymi, problemy dotyczące wzrostu płodu, rozwoju kości, czy nieprawidłowego rozwoju zębów. Niedobory witaminy D przyczyniają się nie tylko do rozwoju krzywicy, niedostatecznej mineralizacji kości i osteoporozy, ale co udowodniono badaniami, mogą też zwiększać ryzyko rozwoju wielu innych chorób m.in. cukrzycy typu I, nowotworów (piersi, prostaty, jelita grubego), chorób autoimmunologicznych (stwardnienie rozsiane, reumatoidalne zapalenie stawów, układowy toczeń rumieniowaty), sercowo-naczyniowych oraz zespołu metabolicznego.

Kiedy mówimy o edukacji na temat roli dobrze skomponowanej diety i suplementacji u kobiet w wieku rozrodczym, nacisk należy położyć na przekazywanie informacji, iż niedobory witaminy D u kobiety ciężarnej mogą mieć nawet odległy negatywny wpływ na zdrowie ich potomstwa. Lista ewentualnych powikłań u płodu z powodu niedostatków witaminy D w oranizmie matki jest dość obszerna –od zwiększonej podatności na infekcje górnych dróg oddechowych w przyszłości, przez zaburzenia ze strony układu szkieletowego, po zwiększone ryzyko wystąpienia cukrzycy. Jednak mając wiedzę o zagrożeniach, jakie mogą nieść ze sobą niedobory ważnych dla organizmu składników, przyszłe mamy we współpracy z lekarzem prowadzącym mogą kształtować swoje nawyki żywieniowe i dbać o suplementację, dzięki czemu mogą zapobiec wielu problemom związanym z rozwojem ciąży i zdrowiem własnego organizmu. Stara prawda nie traci bowiem na aktualności  - lepiej zapobiegać, niż leczyć.