Czarnogóra –- najmłodszy kraj Europy

Parlament Republiki Czarnogóry dnia 3 czerwca 2006 proklamował niepodległość, kończąc tym samym luźną unię z Serbią. Czarnogóra jest najmłodszym (nie licząc nie uznanego przez ONZ Kosowa) i jednym z najmniejszych krajów Europy. Znajdują się tu jedyne południowoeuropejskie fiordy i największy kanion kontynentu.

Tylko tu możesz rano jeździć na nartach, popołudniem zmagać się na desce surfingowej z morskimi falami, a wieczorem raczyć się wspaniałym winem, leżąc pod palmami.

Durmitor jak z bajki
Park Narodowy Durmitor, gdzie znajduje się najwyższy szczyt Czarnogóry Bobotov Tuk (2522 m n.p.m.) wygląda jak zagubiony w czasie. Nie znajdziemy tu tak jak w polskich Tatrach tłumów turystów, licznych hoteli, restauracji i stad owiec. Durmitor to przede wszystkim nietknięta, wysokogórska przyroda. Na terenie parku znajduje się kilkanaście jezior polodowcowych, ponad 20 szczytów, których wysokość przekracza 2300 m n.p.m. i kilka jaskiń. Dyrekcja parku wytyczyła kilka dobrze oznakowanych szlaków, dzięki którym spacer po górach dostarcza niezapomnianych wrażeń, a w związku z dość łagodnymi szczytami nie potrzeba do tego celu jakiegoś wymyślnego sprzętu. Będąc tu ze zgraną grupą przyjaciół, można urządzić sobie niesamowitą zabawę w paintball lub podchody. Należy jednak uważać, aby za bardzo nie zbaczać ze szlaków, gdyż do rzadkości nie należą tu niedźwiedzie i wilki.
Najlepszą bazą wypadową w góry Durmitoru jest maleńka miejscowość Żabljak, gdzie znajduje się dworzec autobusowy, kilka sklepów, hoteli, pensjonatów, pubów i restauracji. Żabljak położony jest na wysokości 1456 m n.p.m., dlatego szczególnie podczas gorącego bałkańskiego lata jest tam wyjątkowo przyjemnie. W odległości kilku kilometrów od miejscowości znajduje się największy kanion Europy, którego głębokość miejscami wynosi ponad 1000 m, kanion rzeki Tara. Najlepszym miejscem do oglądania kanionu jest most na rzece w miejscowości Budeczevica, z którego również można skakać na bungee.

Dwie stolice
Stolicą administracyjną Republiki Czarnogóry jest Podgorica, jednak oprócz muzeów, dyskotek, pubów, budynków rządowych i kilku cerkwi nie ma tu w zasadzie nic więcej do oglądania. Warto jednak udać się na południe, aby odwiedzić starą stolicę tego kraju, która jest jednocześnie stolicą konstytucyjną – Cetinje. Liczne pałace, budynki dawnych ambasad, muzea i archiwa ukazują dawną świetność tego kraju. W miasteczku nie widać marketów, sznurów samochodów i blokowisk, co nadaje mu spokojny, a czasami nawet senny charakter. Warto wspiąć się na Orlov krs, by w całej okazałości podziwiać to miasto-muzeum. Niedaleko znajduje się również góra Lovcen, na której usytuowane jest mauzoleum największego poety i jednocześnie władcy Czarnogóry Petara II Petrovica Njegosza.

Adriatyckie kurorty
Adriatyckie wybrzeże Czarnogóry nie ma sobie równego w Europie. Na szczególną uwagę zasługuje słynna Zatoka Kotorska (Boka Kotorska), gdzie morze wdziera się w międzygórskie doliny, tworząc tym samym największe klify południa Europy. Najpiękniejszym miastem zatoki jest Kotor, którego Stare Miasto jest jednym z najlepiej zachowanych średniowiecznych zespołów miejskich w Europie. W mieście znajduje się kilka zabytków sakralnych z XII I XIII wieku, liczne pałace, średniowieczne domy mieszkalne oraz słynna wieża zegarowa z XVI w. Miasto otoczone jest monumentalnymi murami, które wspinają się wysoko na wzgórze, z którego rozciąga się niezapomniany widok na Kotor oraz całą zatokę.
Jednym z najstarszych bałkańskich miast jest Budva. Miasto znane jest głównie z wielkiej cytadeli połączonej z bardzo dobrze zachowanymi murami miejskimi, po których można bezpiecznie spacerować. Tuż obok znajduje się miasto-wyspa Święty Stefan. Jest to chyba najdroższe miejsce na całych Bałkanach. Wszystkie budynki na wyspie pełnią funkcje hoteli lub restauracji, a sam wjazd do miasta kosztuje 5 euro.
Ulcinj, miasto zamieszkiwane głównie przez ludność albańską, może poszczycić się największą piaszczystą plażą Czarnogóry. Stare Miasto położone jest na skalistym półwyspie, a kręte uliczki, schodki, wieże, mostki, kamienne mury obronne i liczne bramy nadają mu bajkowy charakter. Nieopodal Ulcinja znajduje się słynna wyspa Ada Bojana, będąca rajem dla ornitologów. Z Ulcinj kursują także jedyne w regionie autobusy do Republiki Albanii.
We wszystkich miejscowościach położonych nad Adriatykiem znajduje się mnóstwo restauracji, barów, pubów i dyskotek. Plaże i nadmorskie promenady dudnią życiem, zabawą i słowiańską radością. Mimo że dla Polaka Czarnogóra to praktycznie kraj tropikalny, swobodnie można porozumiewać się tu po polsku. Serbski, czyli język urzędowy Czarnogóry, jest w dużej mierze zbliżony do polskiego. Uważajmy jednak na pułapki językowe. "Prawo" po serbsku oznacza, że musimy iść prosto, a nie skręcić.

Czarnogórskie specjały
W Czarnogórze, podobnie tak jak w innych bałkańskich państwach, rolę naszego hamburgera pełni burek. Jest to tłusty, drożdżowy pieróg z mięsnym, twarogowym lub warzywnym nadzieniem. Popularne są tu również różnego rodzaju zapiekanki, w skład których wchodzi ser, szpinak, cebula i mięso.
Kuchnia Czarnogóry oparta jest głownie na mięsie, dlatego wegetarianie nie będą czuli się tutaj komfortowo. Ten mięsny raj wydaje się być idealnie zorganizowany dla dbających o formę sportowców i wyczynowców. Na każdym kroku znajdują się nieduże budki sprzedające szaszłyki, kebab i przepyszne pieczone steki. Popularne są tutaj również dania, w skład których wchodzą różne rodzaje siekanego mięsa. Taka mieszanka mięs dość często pieczona jest razem z ziemniakami lub z ryżem. Godnym polecenia daniem jest kapama przyrządzana z baraniny, cebuli i szpinaku oraz żeberka zapiekane z fasolą. Będąc w Czarnogórze, należy spróbować koniecznie pieczonej jagnięciny oraz ryb, podawanych tu na wiele sposobów.
Czarnogórcy piją dużo miejscowego wina oraz piwa. Do najbardziej popularnych piwnych marek należy Nikšićko oraz serbskie piwo Jelen. Najpopularniejszą rakiją (wysokoprocentowy destylat przyrządzany z różnych owoców) jest domaća rakija, czyli tak naprawdę domowej produkcji bimber. Każdy gospodarz ma własną recepturę jej wytwarzania. Dla wprawnego podniebienia każdy rodzaj rakii ma inny smak. Z kolei najsłynniejszym czerwonym, czarnogórskim winem jest wytrawny Vranac. Z kolei najbardziej znanym czarnogórskim białym winem jest Krstač. Kawę w Czarnogórze przyrządza się głównie po turecku, jest bardzo mocna i serwuje się ją z dużą ilością cukru. Chcą c zrezygnować z tego słodkiego rarytasu, koniecznie wcześniej musimy o tym poinformować kelnera.

Klimat
Na wybrzeżu Czarnogóry panuje klimat śródziemnomorski, a średnia temperatura latem wynosi ok. 27°C, zaś zimą nie spada poniżej 10°C. Z kolei temperatura wody w morzu latem wynosi od 22 do 26°C. W górach przeważa klimat alpejski, natomiast w głębi lądu kontynentalny, z mroźnymi zimami i gorącym latem.

Czas
W Czarnogórze obowiązuje taki sam czas jak w Polsce.

Opieka zdrowotna
W Czarnogórze nie ma zagrożenia epidemiologicznego, a polskim turystom, którzy tam przebywają, w nagłych wypadkach udziela się bezpłatnej pomocy medycznej.

Dojazd
Dość długa (1440 km), ale najwygodniejsza trasa wiedzie z przejścia granicznego w Cieszynie przez Bratysławę, Wiedeń, Maribor, Zagrzeb, Karlovac, Split, Dubrownik do Budvy. W dużej części przebiega ona autostradami. Na terenie Słowacji, Austrii, Słowenii i Chorwacji autostrady są płatne i na opłaty należy przeznaczyć w jedną stronę około 150 zł.
Trasa najkrótsza (1200 km), aczkolwiek nie najszybsza, wiedzie z Cieszyna do Budvy przez Żylinę, Budapeszt, Mohac, Osijek, Doboj, Sarajevo i Niksic. Jadąc tą drogą, omija się co prawda autostrady, jednak zatłoczone lokalne drogi mogą być bardzo uciążliwe.
Autobusy z Polski najdalej dojeżdżają tylko do Dubrownika (350 zł), skąd lokalnym transportem można dostać się do Budvy. Amatorzy pociągów do Czarnogóry mogą dostać się, dojeżdżając najpierw do Budapesztu, skąd do Belgradu codziennie kursują przynajmniej dwa bezpośrednie pociągi (czas podróży: 7 h). Z Belgradu do czarnogórskiego miasta Bar, położonego na wybrzeżu, pociąg kursuje trzy razy dziennie, a podróż trwa 8 godzin. Do Czarnogóry można dostać się także samolotem. Najlepiej skorzystać z ofert naszego narodowego przewoźnika. W odpowiedniej promocji bilet w dwie strony do Belgradu może kosztować nawet 300 zł. Również tanie linie lotnicze latają do Belgradu i Dubrownika, ale niestety z Polski należy się przesiąść w jednym z zachodnioeuropejskich portów lotniczych.

Dokumenty
Udając się do Czarnogóry, obywatele Polski muszą posiadać paszport, jednak wizy nie są wymagane. Dotyczy to także ewentualnych krajów tranzytowych (Chorwacja, Serbia, Bośnia i Hercegowina). Kierowcy muszą posiadać zieloną kartę.

Czarnogórskie ceny
Mimo że Czarnogóra nie jest członkiem UE, to jedynym środkiem płatniczym tego kraju jest euro. Ceny są wyższe niż w Polsce, ale ciągle niższe niż we Włoszech, Grecji czy Chorwacji, dlatego kraj ten coraz bardziej cieszy się popularnością wśród turystów.

- wynajęcie pokoju w Ulcinj (niezależnie od liczy osób) – 5-12 euro
- miejsce w pokoju gościnnym w Kotorze – 12 euro od osoby
- miejsce na namiot na dobrze zorganizowanym kempingu w Żabljaku – 3-5 euro
- średnia porcja jagnięciny z warzywami i ziemniakami – 6 euro
- dwa pieczone pstrągi z ziemniakami – 6 euro
- burek – 1,5 euro
- pizza w restauracji – 5 euro
- chleb – 0,5 euro
- puszka piwa – 0,5-1 euro
- rakija 1 litr – 5-10 euro
- wino czarnogórskie – 1,5-2,5 euro
- przejazd minibusem z Żabljaka na wybrzeże adriatyckie – 10 euro

Co przywieźć?
- kilka butelek czarnogórskich win i rakiję
- maslinovo ulje – domowej produkcji olej z oliwek
- aromatyzowaną ziołami oliwę służącą do smarowania ciała
- ręcznie robione, skórzane buty, które można zakupić za około 25 euro