SQUASH - ZASADY GRY I WSKAZÓWKI DLA POCZĄTKUJĄCYCH

Co to jest squash

Mówiąc najprościej, celem gry jest takie odbicie piłki, by zdobyć punkt. Na czym polega squash? Zawodnicy grają na specjalnym, zamkniętym korcie odbijając piłkę rakietą od przedniej ściany zgodnie z zasadami. Pojawiają się serwy, odbicia przednie, tylne oraz odpowiednie taktyki odbić (w późniejszym czasie). Squash jest często porównywany do tenisa, jednak różni się od niego zarówno wielkością, jak i konstrukcją kortu, budową rakiety, a także rozmiarem piłeczki. Obecnie nie jest wpisany na oficjalną listę dyscyplin sportowych przez Ministerstwo Sportu RP. 

Historia gry w squasha

Squash powstał w Wielkiej Brytanii na początku XIX wieku.Jedna z historii podaje, że uczniowie elitarnych szkół, zamiast odbijać tradycyjnie piłkę tenisową, zaczęli grać piłką przekłutą, która ulegała lekkiemu zgnieceniu (stąd nazwa squash, czyli rozgniatać). Druga historia o początkach tej dyscypliny sportowej odnosi się do więźniów odbywających swoje kary w Wielkiej Brytanii (arystokracja), którzy nie mogąc grać w tenisa, zaczęli odbijać piłkę od ścian. W 1890 roku w „The Badminton Library of Sports and Pastimes” pojawiła się pierwsza wzmianka o nowej dyscyplinie, ale dopiero w 1907 roku powstała pierwsza federacja krajowa squasha (USA), a pierwsze profesjonalne mistrzostwa odbyły się w 1920 roku w Anglii (niektóre źródła podają 1907 rok, USA). Do Polski sport ten trafił dopiero ok. 1995 roku.

Zalety gry w squasha

Zanim opiszemy elementy praktyczne gry w squasha, warto wiedzieć, dla kogo jest to sport i dlaczego warto spróbować. Przede wszystkim wzmacnia on serce, układ krwionośny i poprawia ogólną kondycję organizmu. Jest to bardzo dynamiczna aktywność, która pozwala na utratę zbędnych kilogramów w przyjemny sposób. Ile kalorii spala squash? Nawet do 800 w ciągu godziny! 

Squash jest grą dla dwóch osób, co czyni go doskonałą formą spędzenia czasu z bliskimi osobami, a do tego dostępną przez cały rok, niezależnie od pogody. Tak intensywny wysiłek zmniejsza także ryzyko zapadnięcia na choroby cywilizacyjne i poprawia ogólne samopoczucie. 

Squash jest odpowiedni dla osób w sile wieku, o przeciętnej kondycji, która zostanie wzmocniona podczas kolejnych treningów. 

Squash - jak zacząć

Aby rozpocząć grę w squasha, należy znaleźć odpowiedni kort. W dużych miastach nie powinno być z tym problemu, jednak mniejsze miejscowości rzadko oferują odpowiednią przestrzeń do gry. Na początku warto także wypróbować przynajmniej dwa miejsca, gdyż pomimo ogólnie przyjętych norm, nie wszystkie korty umożliwiają wysoki poziom gry. Warto zwrócić uwagę na oświetlenie, które nie powinno być zbyt intensywne, a także dźwięk, jaki wydaje piłka odbijając się od tylnej ściany. W kortach gorszej jakości (pomimo ogólnie przyjętych zasad ich konstruowania) może wydawać głośny, mylący odgłos, a także zmieniać siłę odbicia, dlatego powinno się porównać przynajmniej kilka obiektów sportowych.  

Konieczne jest także wypożyczenie rakiety i piłeczki z odpowiednim oznaczeniem dla osób początkujących. Nie ma sensu na początku wydawać kilkuset złotych na sprzęt, jeśli szybko okaże się, że nie jest to sport dla nas. Większość klubów oferuje możliwość wypożyczenia rakiety i piłki – warto jednak wiedzieć, że rakiety różnią się wielkością, wagą, siłą naciągu i innymi parametrami, dlatego warto wypróbować kilka z nich, szczególnie podczas pierwszych podejść.

Na pierwsze zajęcia warto udać się z trenerem, który pracuje w klubie, by uniknąć błędów, które będą rzutowały na przyszłość. Wiele miejsc oferuje również grupową naukę podstaw gry w squasha. 

Squash - ubiór dla kobiet i dla mężczyzn

Podczas gry w squasha szczególnie ważne jest obuwie. Jakie buty do squasha będą najlepsze? Przede wszystkim modele z jasną, niebrudzącą i niską podeszwą. Sportowe obuwie na wysokiej podeszwie może narazić nas na ryzyko skręcenia kostki i groźniejszych urazów. Podczas gry wykonuje się wiele nagłych ruchów i zatrzymań, dlatego przyczepność i stabilność są najważniejsze. 

Strój dla mężczyzny powinien obejmować koszulkę termoaktywną, która zapewni swobodę ruchów i będzie odprowadzała pot na zewnątrz. Niezbędne do gry są także spodenki wykonane z podobnych materiałów oraz wygodna bielizna. Można założyć odzież sportową męską dedykowaną do gry w tenisa, ale strój na siłownię o odpowiednich parametrach także będzie wystarczający. Bardzo praktyczna jest opaska na nadgarstek, która umożliwia ocieranie potu podczas intensywnej gry.

Odzież sportowa damska na kort to również koszulka termoaktywna i szorty sportowe bądź spódniczka ze spodenkami, które noszą panie uprawiające tę dyscyplinę zawodowo. W zależności od preferencji można także założyć sukienkę, jaką widuje się u kobiet grających w tenisa. Najważniejsze jest to, by odzież była oddychająca, szybko wysychała i nie powodowała otarć podczas ruchu. 

Co jeszcze warto zabrać na kort? Niezbędna będzie torba sportowa, która pomieści obuwie i odzież, a także bidon lub butelka na wodę, by na bieżąco uzupełniać płyny. Dodatkowo ręcznik sportowy, a także wspomniana już wyżej opaska na nadgarstek lub na czoło. 

Squash – zasady gry 

Zasady gry w squasha mogą być trudne do zrozumienia dla osób, które wcześniej nie miały z nim styczności, dlatego zachęcamy do obejrzenia przykładowych nagrań na portalach społecznościowych, które pozwolą porównać teoretyczne instrukcje z praktyką.

Zanim rozpoczniemy rozgrywkę, przystępujemy do rozgrzewki, która powinna trwać przynajmniej kilka minut, i którą kończymy rozciąganiem. Grę rozpoczynamy od wylosowania gracza, który serwuje w polu serwisu (przynajmniej jedna noga wewnątrz pola) w taki sposób, by piłka odbiła się od górnej części ściany i trafiła w pole przeciwnika. Przeciwnik ma za zadanie odbić piłkę po maksymalnie jednym odbiciu się jej od podłogi ponownie od przedniej ściany. Może ona zostać odbita także po dotknięciu ścian bocznych lub bezpośrednio z powietrza. Rozgrywka kończy się wtedy, gdy gracz źle odbije piłkę (przekroczy linie autowe, odbije się dwukrotnie od podłogi, zostanie dwa razy uderzona rakietą). Rozgrywka składa się zawsze z serwisu i wymiany.

Mecz squasha toczy się w 2-3 setach (niekiedy w 5), z których każdy rozgrywany jest do 11 punktów, z koniecznością uzyskania 2 punktów przewagi. 

Technika gry w squasha – podstawowe informacje

Rakieta do squasha powinna być trzymana chwytem „V” – boczna krawędź rączki znajduje się centralnie między kciukiem i palcem wskazującym. Dłoń odchyla się tak, by rakieta wskazywała godzinę 13. Podczas uderzenia, kąt między rakietą a przedramieniem powinien wynosić ok. 90 stopni. 

W squashu stosuje się dwa podstawowe uderzenia:

- forehand  - uderzenie w pozycji z lewą nogą wysuniętą do przodu i ustawieniem ciała na wprost prawej ściany boiska.
- backhand – uderzenie w pozycji z prawą nogą wysuniętą do przodu i ustawieniem ciała na wprost lewej ściany boiska.

Uwaga – po odbiciu piłki należy zawsze zrobić miejsce przeciwnikowi, by mógł ją odebrać (wracamy do strefy T).

Podstawowe zagrania (uderzenia) w squashu:

- straight drive – piłka trafia w przednią ścianę, wraca wzdłuż bocznej i odbija się za polem serwisowym.

- cross court drive – piłka uderza w przednią ścianę i ląduje na drugiej połowie kortu.

- boast – piłka uderza w ścianę boczną lub tylną, zanim dotrze do ściany przedniej. 

- drop shot – piłka uderza w przednią ścianę tuż nad tinem (linia nad blachą), niezależnie z jakiego miejsca kortu wykonano zagrywkę.

- lob – piłka uderza w przednią ścianę, po czym leci wysoko w tylną część kortu, do rogu (po przeciwległej stronie).

- deep drop shot – zaawansowana wersja drop shotu – uderzenie wykonuje się z tylnej części kortu, starając się skierować piłkę w nik (połączenie podłogi ze ścianą).

Squash – przepisy bezpieczeństwa

Po kilku zajęciach konieczne będzie wyposażenie się w okulary ochronne, które zabezpieczą oczy przed niebezpiecznym uderzeniem rozpędzonej piłki. 

W squashu funkcjonują zasady LET i STROKE – pierwsza z nich mówi o tym, że jeśli utrudnimy przeciwnikowi dojście do piłki, co może stanowić zagrożenie, przeciwnik przerywa grę i rozgrywka zaczyna się od nowa. Druga zasada mówi o tym, że jeśli przeszkadzamy na tyle, że nie da się uniknąć zagrożenia, tracimy punkt, a przeciwnik przerywa grę.

Squash – jak grać, by stawać się coraz lepszym

Jak grać w squasha, by zwiększyć swoje szanse na pokonanie przeciwnika? Należy poznać kilka praktycznych technik, które stosuje się zależnie od sytuacji. W squashu konieczna jest ciągła obserwacja piłeczki i szybkie podejmowanie decyzji. 

Warto odbijać piłkę w taki sposób, by trafiała w narożniki kortu, co ograniczazakres możliwości przeciwnika. Dobrym sposobem jest także gra blisko bocznych ścian (piłka odbija się wzdłuż nich). Po każdym odbiciu powinno wracać się do punktu T (praktycznie środek kortu), by uzyskać większą kontrolę nad rozgrywką i szybciej dobiec do piłek. Wielu graczy stara się także zmęczyć przeciwnika – jeśli sprawimy, że będzie musiał dużo biegać, by odbić piłkę, zwiększamy swoje szanse na jego błąd, a tym samym swoją wygraną. 

Squash nie tylko dla elit

Squash bywa postrzegany jako gra dla elit i osób mieszkających w dużych miastach — nic bardziej mylnego! Warto wychodzić poza utarte stereotypy i spróbować swoich sił, by przekonać się, jak wiele radości daje ta dyscyplina. Wiecie już, jak się gra w squasha, jaka odzież i obuwie będą odpowiednie i jakie są podstawowe techniki. Nie czekajcie! Zarezerwujcie kort i spróbujcie zestawić nowo nabytą wiedzę z praktyką.