17 stycznia 2009 obchodzić będziemy piątą rocznicę śmierci Czesława Niemena. Wydaje się, że to dobry moment dla przypomnienia jego osoby, powikłanego życiorysu, drogi artystycznej oraz przede wszystkim utworów. Być może także dla zadania pytania: czy naprawdę był Wielki? czy i dlaczego pozostał Idolem?

Odpowiedzi na te i wiele innych pytań postarał się dać Dariusz Michalski w książce "Niemen. Czy go jeszcze pamiętasz?", która ukaże się 15.01.09 nakładem wydawnictwa MG.

Opinia o książce Franciszka Walickiego, który Niemena odkrył:

"Twoja książka zrobiła na mnie duże wrażenie: ciekawa, mądra, potrzebna. Doskonale napisana. Rozdziały krótkie ("Nudzić – to powiedzieć wszystko"), sporo interesujących wypowiedzi samego Czesława, osób, które go znały i, oczywiście, Twoich.

Czy to wszystko składa się na całą prawdę o Cześku? Wątpię. Wydawało mi się, że Go znam – przecież, jak sam piszesz, "odkryłem" Go (ale już nie wylansowałem, bo zrobił to On sam, artysta wybitnie utalentowany). Owszem, zwróciłem na Niego uwagę, zaoferowałem pomoc i współpracę, zaopiekowałem się Nim, ale długo to nie trwało, bo trwać nie mogło: Czesiek nie mieścił się w żadnych ramach. Nawet tych, które sam dla siebie określał i konstruował przez całe swoje życie.

Nieraz przypominał mi samotnego samuraja: wolny, odważny, lojalny, bezgranicznie uczciwy, wierny zasadom, którymi kierował się w życiu. Stawał po stronie słabszych, walczył z silniejszymi, bo miał przy sobie miecz talentu, którego zazdrościli Mu i bali się Jego wrogowie. Przerastał ich stylem walki, prześcigał wyobraźnią. Był moim najbliższym przyjacielem, powiernikiem i doradcą. Jego śmierć uderzyła we mnie z siłą gromu. Nie wiedziałem, że miecz talentu i odwaga nie wystarczą, aby żyć.

O tym wszystkim piszesz w swojej mądrej i potrzebnej książce. Jestem pewien, że nie ostatniej. Czesiek wart jest jeszcze dokładniejszej biografii, wnikliwego studium, szczegółowego przewodnika po swojej muzyce. Jeżeli ktoś o tym zechce napisać (a powinien, to pewne), tym autorem możesz być chyba tylko Ty i zrobisz to tak dokładnie, profesjonalnie, szczerze i przyjaźnie, jak to Ty potrafisz. Ale na taką książkę jest jeszcze za wcześnie. Ta, którą napisałeś, spełnia dziś oczekiwania każdego czytelnika: i tego, który Niemena poznał niedawno, i moje, który Cześka znałem jak chyba nikt inny.

Napisałem to ostatnie zdanie i... zawahałem się: Ty Go znałeś równie dobrze jak ja i w swojej książce opisałeś: przyjaźnie, mądrze, szczerze, przede wszystkim uczciwie. Dziękuję Ci za to."

Kanwą tej książki jest to, co u Niemena było i po Niemenie pozostało najważniejsze: jego muzyka. Osnową zaś rozmowy autora książki z twórcą tej muzyki, jego wypowiedzi i zwierzenia oraz niezbędne komentarze, uzupełnienia i wyjaśnienia tego, co było dawniej i co minęło. Również autokomentarze artysty do jego piosenek, płyt, występów oraz ich recenzji, rejestrowane przez autora niemal od początku kariery solowej Niemena. "Haftem" na tym "podkładzie" są wypowiedzi jego mentorów, współpracowników i przyjaciół. Między innymi Franciszka Walickiego (to on przemienił Wydrzyckiego w Niemena), muzyków Niebiesko-Czarnych i Akwarel, menadżera Jerzego Bogdanowicza (bodaj najlepiej znał kulisy prób i koncertów artysty), reżyserów: Bernarda Forda Hanaoki, Adama Hanuszkiewicza, Janusza Rzeszewskiego i Andrzeja Wajdy, jazzmanów, których przeciągnął na stronę rocka (Zbigniewa Namysłowskiego, Michała Urbaniaka) a także Mieczysławy Buczkówny (która publicznie zaatakowała Niemena za śpiewanie Norwida). Ponadto wiele nieznanych faktów: Niemen śpiewający Majakowskiego, recital telewizyjny skasowany natychmiast po emisji, kulisy intryg przeciwko Niemenowi, jego powrót do San Remo.

Wśród kilkudziesięciu fotografii ilustrujących książkę znajdą się te "obowiązkowe", znane przez wszystkich i od dawna, a także pochodzące z prywatnych archiwów, nigdy nie publikowane.

Dariusz Michalski

Historyk muzyki rozrywkowej, dziennikarz, publicysta, prezenter radiowy i telewizyjny. Przez ponad ćwierć wieku redaktor najstarszej w Polsce rubryki muzycznej Metronom w dzienniku "Sztandar Młodych". Autor pięciotomowej Lekkiej muzy (pierwszego w Europie kompendium muzyki rozrywkowej i show businessu), historii polskiej muzyki rozrywkowej (na razie dwóch tomów: Powróćmy jak za dawnych lat... i Piosenka przypomni ci...) oraz książkowych portretów The Beatles, Jerzego Wasowskiego, Aliny Janowskiej, Wojciecha Młynarskiego i Kaliny Jędrusik (w przygotowaniu).

Najczęściej zadawane pytania

Podobne artykuły:

Wersja do druku