Depresja – choroba cywilizacyjna?

Według Światowej Organizacji Zdrowia depresja stała się czwartym najpoważniejszym problemem zdrowotnym na świecie. Kobiety chorują na depresję nawet trzy razy częściej od mężczyzn. Zazwyczaj chorują ludzie między 35-tym a 55-tym rokiem życia. Prawidłowe leczenie sprawia, że zdrowieje większość chorych, tzn. około 80-90%. Ryzyko wystąpienia depresji to około 20-25% u kobiet i około 7-12% u mężczyzn.

Depresją nazywamy stan, charakteryzujący się przede wszystkim pogorszeniem nastroju, zmniejszeniem energii i aktywności, a także zainteresowań. Rozpoznanie depresji nie jest wbrew pozorom zbyt trudne, ale u każdego chorego, nią dotkniętego mogą wystąpić zupełnie odmienne syndromy choroby.

Większość pacjentów wymienia przede wszystkim objawy, takie jak:

- nastrój smutku, żalu, obojętności, narastające uczucie zmęczenia oraz utraty energii
- izolowanie się od otoczenia
- brak zainteresowań, dotychczasowymi zainteresowaniami i obowiązkami
- drażliwość, wpadanie w gniew, płaczliwość
- frustracja i ciągłe poczucie niezadowolenia
- bóle głowy, wzrost lub brak apetytu i wzrost lub spadek wagi
- spadek libido
- zaburzenia snu
- brak motywacji, trudność w podejmowaniu decyzji
- ciągłe poczucie winy
- obniżone poczucie własnej wartości
- mogą wystąpić myśli samobójcze
- niezdolność do skupienia uwagi, trudność wytrwania przy czynnościach wymagających wysiłku intelektualnego
- stany lękowe

Wymienione objawy wcale nie muszą występować wszystkie naraz. Jeżeli jednak rozpoznasz u siebie kilka z nich pokrywających się, nasilających i utrzymujących się przez dłuższy okres czasu możesz cierpieć na depresję. Nie każde obniżenie nastroju można też nazwać depresją. Nasz niepokój z pewnością powinno wzbudzić nie samo przygnębienie, ale to, że trwa ono już długo i zmienia nasze funkcjonowanie oraz stopniowo dezorganizuje codzienne życie. Smutek nie jest już tym, co pojawia się od czasu do czasu, ale czymś, co stale nam towarzyszy i zaczyna nas zasadniczo zmieniać.

Możemy określić trzy rodzaje depresji. Zaliczamy do niej depresję endogenną i reaktywną (psychogenną), depresję pierwotną lub wtórną (występującą w przebiegu innych schorzeń, także psychicznych lub jako wynik działania stosowanych leków albo nieświadome narażanie na substancje psychoaktywne),depresję w przebiegu choroby.

Depresja endogenna ma swoje źródło w zaburzeniach przekaźnictwa w mózgu. Szczególną pełnią noradrenalina i serotonina, których niedobór może powodować obniżenie nastroju i motywacji do działania. Depresja reaktywna może stać się wynikiem silnego urazu psychicznego, który odmienia życie pacjenta i burzy dotychczasowy porządek jego świata. Pojawia się w reakcji na niekorzystne wydarzenia życiowe, najczęściej na stratę bliskiej osoby (rozstanie, rozwód, śmierć). Depresję tę charakteryzuje przede wszystkim krótszy czas trwania oraz mniejsze nasilenie. Pomocna w leczeniu może być psychoterapia oraz  wsparcie innych osób.

---

Źródłem depresji mogą być różnego rodzaju leki (w tym tabletki antykoncepcyjne i różnego rodzaju środki hormonalne). Depresja może towarzyszyć także w przebiegu różnych chorób, takich jak np. schorzenia wątroby, problemy hormonalne, czy choroba wieńcowa. Wyróżniamy także depresję sezonową, która najczęściej pojawia się w okresie jesienno-zimową. Odczuwamy negatywnie brak słońca, brzydką pogodę oraz krótki dzień. To wszystko wprowadza nas w przygnębienie. Świeżo upieczone mamy cierpię z reguły na depresję poporodową, na skutek rewolucji w ich życiu, jaką jest pojawienie się małego potomka. Zmęczone ciążą i porodem, muszą zajmować się maleństwem i wszystkie dotychczasowe obowiązki i zainteresowania schodzą na drugi plan. Bardzo dobrze, jeżeli po porodzie mamy możliwość konsultacji z psychologiem, który udzieli nam kilku wskazówek, jak poradzić sobie z nową sytuacją. Na zachodzie, jeszcze w szpitalu każdą upieczoną mamę odwiedza psycholog.

Rodzice mają bardzo duży wpływ na kształtowanie własnych dzieci. Błędy wychowawcze przez nich popełniane mogą w przyszłości stać się psychologicznymi przyczynami, które „pchają” nas w depresyjny stan. Zaliczyć do nich możemy:

- konflikty w domu między rodzicami, częste kłótnie, w których uczestniczą dzieci
- rozwód rodziców
- brak motywacji poprzez pochwałę
- zawstydzanie dziecka jako metoda wychowania,
- faworyzowanie rodzeństwa
- stawianie wygórowanych wymagań
- psychiczne znęcanie się, molestowanie seksualne - tzw. zły dotyk

Leczenie depresji możliwe jest poprzez metodę farmakologiczną, czyli przyjmowanie leków przeciwdepresyjnych, przeciwdepresyjnych także wsparcie psychoterapeuty. Leczenie może potrwać nawet około roku, jest to jednak dość indywidualna sprawa w przypadku każdego Na psychoterapii pacjent z reguły uczy się zmienić swoje negatywne myśli, uczy się asertywności, rozwija swoje mocne strony, podejmuje próbę zmiany swoich destrukcyjnych zachowań, a także uczy się, jak samodzielnie rozwiązywać problemy.

Psychoterapia i wsparcie bliskich osób są bardzo istotne dla chorego i potrafią dawać zaskakujące skutki. Jeżeli podejrzewasz u siebie, jakiekolwiek syndromy, charakterystyczne dla depresji postaraj się wybrać do psychologa. Pamiętaj, że alkohol, czy papierosy nie rozwiążą Twoich problemów, problemów jedynie wpędzą Cię w uzależnienie.

Powodzenia!