Probiotyki - dobroczynne bakterie

Mikroflora Jelitowa

Zaburzenie równowagi mikroflory jelitowej to najczęściej efekt niewłaściwej diety, spożywania wysoko przetworzonej żywności, używek, stresu czy kuracji antybiotykowej, ale również skutek starzenia się organizmu – niekorzystne zmiany w układzie pokarmowym pogłębiają się wraz z wiekiem. Konsekwencją zaburzonej stabilności mikroflory jelitowej jest redukcja liczby i aktywności dobroczynnych bakterii probiotycznych, która doprowadza do osłabienia śluzówki jelita i zwiększenia jej przepuszczalności, co z kolei sprzyja inwazji grzybów, wirusów, bakterii chorobotwórczych oraz może powodować biegunki, zaparcia i wzrost poziomu czynników chorobotwórczych i rakotwórczych w treści jelita. Dlatego bardzo ważna jest codzienna dieta bogata w składniki probiotyczne (tzw. żywność funkcjonalna) oraz eliminacja czynników prowadzących do zaburzenia pracy układu pokarmowego. Zalecana jest także suplementacja probiotykami, które wspomagają przywrócenie właściwego poziomu dobroczynnych bakterii i wzmacniają naturalną barierę ochronną mikroflory jelitowej.

Probiotyki

Probiotyki, czyli odpowiednio wyselekcjonowane bakterie kwasu mlekowego i zbliżone do nich bifidobakterie przedostają się w stanie żywym do jelita grubego, osiedlają się tam, a następnie rozmnażają. Ich obecność oddziałuje korzystnie na stan zdrowotny przewodu pokarmowego, a w konsekwencji na stan całego organizmu. Najważniejsze,  z punktu widzenia prozdrowotnego są bakterie probiotyczne z rodzaju Lactobacillus i Bifidobacterium czyli bakterie fermentacyjne. Po około 30 dniach codziennego stosowania zasiedlają one układ trawienny na stałe – twierdzi prof. Marek Naruszewicz, przewodniczący Polskiego Towarzystwa Badań nad Miażdżycą, i zdaniem wielu lekarzy specjalistów pozwalają leczyć niektóre schorzenia, wzmacniać układ odpornościowy, opóźniać procesy starzenia i zapobiegać chorobom cywilizacyjnym. Ich funkcją jest tworzenie przeciwwagi dla bakterii szkodliwych lub potencjalnie szkodliwych, stanowiących nieodłączną część mikroflory jelitowej (np. bakterie coli lub gnilne). Są również odpowiedzialne za utrzymanie stabilności mikroflory poprzez „przylepianie się” do śluzówki i w konsekwencji zmniejszenie szansy „przylepienia się” bakterii patogennych. Ponadto dzięki zdolności do wytwarzania substancji działających hamująco a nawet zabójczo w stosunku do bakterii szkodliwych neutralizują bakterie patogenne. Tym samym tworzą barierę dla czynników chorobotwórczych, antygenów pochodzących z diety oraz innych szkodliwych substancji mogących znaleźć się w jelicie.

Dobroczynne działanie probiotyków

Prowadzone badania i obserwacje wykazały, że probiotyki mają szerokie zastosowanie kliniczne.

1. Probiotyki a odporność
•    Probiotyki uznawane są za istotny czynnik wspierający aktywność układu odpornościowego. Korzystne oddziaływanie probiotyków na skład oraz stabilność mikroflory jelitowej pozwala utrzymać barierę dla bakterii chorobotwórczych, oraz stwarza działanie bakteriostatyczne i bakteriobójcze w stosunku do bakterii szkodliwych, co tym samym odciąża układ odpornościowy od stałej walki ze szkodliwymi substancjami, wywołującymi infekcje. Ponadto niektóre bakterie probiotyczne nie tylko zapewniają prawidłowe funkcjonowanie organizmu, w tym układu pokarmowego, ale również wspomagają leczenie wielu schorzeń. Biorą udział w wytwarzaniu niektórych witamin np. z grupy B oraz pełnią istotną rolę w przywracaniu równowagi organizmu po przebytych chorobach i infekcjach wirusowych.

2. Probiotyki a trawienie
•    Bakterie kwasu mlekowego biorą udział w procesie trawienia. Zapobiegają zaparciom oraz mają wpływ na dostępność biologiczną i wchłanialność składników pożywienia.  
•    Uczestniczą w procesach rozkładu toksycznych substancji, biorą udział w metabolizmie kwasów żółciowych i cholesterolu. Ograniczają również wchłanianie szkodliwego cholesterolu – badania przeprowadzone pod kier. Prof. Naruszewicza w Pomorskiej Akademii Medycznej w Szczecinie wykazały, że bakterie kwasu mlekowego obniżają poziom cholesterolu i fibrynogenu we krwi. Już po 6 tygodniach od dostarczania organizmowi leczniczych mikrobów stężenie tzw. złego cholesterolu zmniejsza się średnio o 10 %. Podobny efekt uzyskuje się po leczeniu farmakologicznym. Bakterie te działają również przeciwzapalnie, dzięki czemu maleje poziom fibrynogenu, którego nadmiar przyczynia się do agregacji płytek krwi, czyli ich zlepiania się, co z kolei sprzyja zakrzepom prowadzącym do zawału serca, zatoru płuc lub udaru mózgu.
•    Przyjmowanie bakterii probiotycznych jest także skutecznym sposobem zapobiegania i leczenia szeregu niekorzystnych powikłań ze strony przewodu pokarmowego takich jak: biegunki, zapalenia jelit, zatrucia pokarmowe oraz zespół jelita wrażliwego.

3. Probiotyki a antybiotyki
•    Probiotyki uaktywniają działanie wielu leków.
•    Produkty z probiotykami są również polecane przez wielu lekarzy specjalistów podczas kuracji antybiotykowych. Doustnemu stosowaniu antybiotyków często towarzyszą nieprzyjemne skutki uboczne. Antybiotyki niszczą bowiem nie tylko szkodliwe, lecz także pożyteczne bakterie. Organizm nie potrafi sam dostatecznie szybko odnowić tych pożytecznych bakterii. Wskazane jest więc ich uzupełnianie z zewnątrz w odpowiednich proporcjach  i dostatecznych ilościach przez preparaty z probiotykami.