OPOWIADANIE OBRAZEM

Nauczysz się, jak budować obrazy tak dokładnie, jak scenarzysta kreuje opowieść, a kompozytor muzykę. Rozumienie tej struktury pozwoli ci przekazywać nastroje i emocje, a co najważniejsze, odkryjesz decydujący związek między strukturą narracji i obrazu. Setki zamieszczonych w książce kolorowych przykładów określają te zasady jeszcze mocniej, niż tekst. Pomysły zawarte w tej pozycji pomogą scenarzystom, reżyserom, fotografom, animatorom, twórcom gier, scenografom i montażystom, którzy chcą zrozumieć i wykorzystywać strukturę wizualną.

Fragment:
Rosja, rok 1928. Podczas jednej z lodowato zimnych nocy, grupa studentów-entuzjas-
tów wydziału filmowego, zebrała się w słabo ogrzewanej sali na Sowieckim GIKu.
Budynek, znajdujący się na ulicy Leningradzkiej, dawniej będący restauracją o nazwie
Yar, został zmieniony na Rosyjski Instytut Filmowy. Główna sala, z sięgającymi od
podłogi  do  sufitu  lustrami  i  wysokimi,  białymi  kolumnami,  stała  się  miejscem
wykładów dla producenta filmowego i nauczyciela - Siergieja Eisensteina. Eisenstein,
Wsiewołod Pudowkin oraz Aleksander Dowżenko, jako pierwsi wprowadzili i rozwinęli
formalne teorie struktury filmu, opierające się nie tylko na ich własnych pomysłach,
ale także na praktycznych doświadczeniach zdobytych podczas kręcenia filmów.
Podwójny  talent  Eisensteina  sprawił,  że  prowadził  on  wykłady  na  całym  świecie.
W 1933 roku przemawiał w Hollywood podczas rozdania nagród Amerykańskiej Aka-
demii Filmowej, a następnie prowadził wykłady na Uniwersytecie Południowej Kali-
fornii. Zmarł w 1948 roku, w wieku zaledwie 50 lat. Gdyby Eisenstein żył, mógłby
spotkać Slavko Vorkapicha, jugosłowiańskiego filmowca, który kierował montażem
w wytwórniach MGM, RKO i Warner Bros. Przez krótki okres czasu, we wczesnych
latach pięćdziesiątych, Vorkapich był przewodniczącym wydziału filmowego na Uni-
wersytecie  Południowej  Kalifornii.  Podczas  swoich  zajęć  rozwinął  filmowe  teorie
Eisensteina i stworzył podstawy teorii dotyczących ruchu oraz montażu. Vorkapich
ze swoim pełnym uroku i dowcipnym stylem nauczania, wprowadził podstawy pojęć
kinematograficznych dla nowej generacji filmowców. Do swojej śmierci, w roku 1976,
prowadził wykłady w wielu krajach na świecie.

W 1955 roku, animator w wytwórni Walta Disneya, Lester Novros, na Uniwersytecie
Południowej Kalifornii zaczął wykładać przedmiot „wizualne aspekty filmów”. Jego
wykłady bazowały na teoriach sztuk pięknych oraz materiałach Eisensteina i Vorkapi-
cha. Kiedy Novros przeszedł na emeryturę, przejąłem po nim prowadzenie kursu.
Postanowiłem sięgnąć do jego materiałów źródłowych, włączając w to badania nad per-
cepcją, psychologię, sztukę wizualizacji, teatr oraz historię sztuki. Moim celem było
uaktualnienie teorii, połączenie jej ze strukturami fabuły i wprowadzenie w praktykę.
Chciałem usunąć mur oddzielający teorię od praktyki w taki sposób, żeby struktura
wizualizacji była łatwa, zarówno do zrozumienia jak i zastosowania.
Książka ta jest rezultatem moich doświadczeń zdobytych w produkcjach filmowych
i wideo, połączonych z nauką i przeprowadzonymi badaniami. To, co przeczytacie
w  mojej  książce,  będziecie  mogli  natychmiast  wykorzystać  podczas  przygotowań,
produkcji oraz montażu produkcji kinowych, programów telewizyjnych, krótkich
filmów, dokumentów, reklam, gier komputerowych, stron internetowych, wideoklipów,
żywych akcji, animacjach, czy w produkcjach komputerowych. Nie ma znaczenia, czy
kręcisz film, czy ujęcie cyfrowe dla dużego, małego czy malutkiego ekranu, struktura
wizualna obrazu jest często przeoczana, mimo że jest tak samo ważna jak historia, która
ma zostać przedstawiona.
Istotne jest nauczenie się metod budowania obrazu w sposób ostrożny, tak jak pisarz
buduje strukturę opowiadania, czy kompozytor tworzy muzykę. Odpowiednie zrozu-
mienie struktur wizualnych umożliwi przekazywanie nastrojów i emocji, nada waszym
produkcjom spójności i stylu, a co najważniejsze, pomoże odnaleźć znaczące związki
pomiędzy strukturą fabuły a wizualną.  
Możliwe, że ta książka po raz pierwszy uświadomi wam, jak ważne w praktyce są reguły
wizualizacji podczas produkcji. Niektóre z zasad mają tysiące lat; inne są wynikiem po-
jawiających się nowych technologii.
Pomysły zawarte w tej książce mogą przynieść korzyści scenarzystom, reżyserom, foto-
grafom, scenografom, projektantom wnętrz i dekoracji oraz montażystom, którzy
zawsze stawiają czoła takim samym problemom wizualizacyjnym, jakie stają przed
producentami obrazów.
Studenci z zimnej, rosyjskiej sali, uczestniczący w zajęciach Eisensteina mieli ten sam
główny cel, jaki mają obecnie filmowcy - stworzyć dobry obraz.  Niniejsza książka nauczy was, w jaki sposób osiągnąć ten cel.