Włosy też chcą jeść – czyli co zrobić, aby nasze włosy były piękne

- Odpowiednie składniki do budowy włosów organizm pozyskuje z białka dostarczanego z pożywieniem – zauważa dr n. med. Aneta Czerwonogrodzka-Senczyna, specjalista w zakresie żywienia człowieka i dietetyki, dietetyk Sante. Najbardziej wartościowe są te, zawierające w swym składzie dwa niezbędne człowiekowi aminokwasy siarkowe – cystynę i metioninę. Dzięki nim możliwe jest powstanie odpowiednich wiązań, które pełnią rolę wzmocnień oraz nadają włosom prawidłową budowę przestrzenną. Pewne ilości obu aminokwasów można znaleźć w pokarmach takich jak mięso i jego przetwory, jaja, drób, ryby, ale zawierają je również produkty zbożowe i nasiona roślin strączkowych: zarodki pszenne, soja, płatki owsiane, otręby pszenne.

Produkty te powinny stanowić codzienny element jadłospisu, gdyż ze względu na swą rolę budulcową aminokwasy siarkowe nie mogą być zastąpione żadnymi innymi związkami. Trzeba też wiedzieć, że nie mogą być magazynowane „na zapas” i z tego względu muszą być regularnie dostarczane z pożywieniem przez całe życie. Dlatego należy pamiętać w codziennej diecie o płatkach zbożowych (owsianych, żytnich, pszennych), a jeśli nie przepadamy za nimi w wersji saute, wybierajmy różne rodzaje musli (z owocami tropikalnymi, suszonymi śliwkami i jabłkami czy innymi owocami), bogate w orzechy crunchy czy granolę.

Ponadto do budowy włosów potrzebne są substancje energetyczne – głównie glukoza, jak też witaminy (z grupy B, wit. A i E) oraz liczne biopierwiastki (żelazo, miedź, selen, cynk, itp.). Te ostatnie stymulują tempo wzrostu i podnoszą wytrzymałość konstrukcji rosnącego włosa. Szczególnie ważne dla włosów są witamina B6 i A, które wspomagają wzrost włosów, oraz chronią je przed chorobami oraz niekorzystnym oddziaływaniem czynników atmosferycznych i środowiskowych. Witaminy z grupy B zapobiegają łojotokowi i związanymi z tym zmianami zapalnymi skóry, osłabiającymi włosy. Warto wiedzieć, że przetłuszczanie się włosów może być spowodowane brakiem tych witamin w diecie, chociaż decydujący wpływ na występowanie łojotoku mają hormony płciowe.

Szczególne znaczenie w ochronie zdrowia włosów ma kwas pantotenowy. Odgrywa on podstawową rolę podczas podziałów komórek w mieszku włosowym, dlatego jego obecność jest niezbędna dla prawidłowego wzrostu włosów. Witamina ta jest ponadto jednym z naturalnych składników elementów budulcowych włosa odpowiedzialnych za jego własności mechaniczne (np. siłę i sprężystość). Jest też ważnym składnikiem spoiwa wypełniającego przestrzenie międzykomórkowe i utrzymującym odpowiednią wilgotność włosów.

Osłabione i wysuszone słońcem włosy domagają się wzmocnienia. Pomocne są witaminy A i E. Witamina A przyśpiesza cykl odnowy komórkowej i wpływa na poprawną budowę keratyny, z której zbudowane są włosy. Witamina E jest silnym antyoksydantem zwalczającym wolne rodniki, co chroni naczynia włosowate, zaopatrujące włosy w składniki odżywcze przed uszkodzeniem. Rozszerza ona cienkie naczynia włosowate, co ułatwia zaopatrzenie mieszków włosowych przez krew. Obie witaminy przeciwdziałają starzeniu się skóry.

Jony żelaza są nierozerwalnie związane z tzw. oddychaniem komórkowym dostarczającym energii komórkom macierzy, które ulegają licznym podziałom i różnicowaniu się. W konsekwencji tych procesów powstaje włos. Są też niezbędne dla działania enzymu wpływającego pośrednio na prawidłowość i częstość podziałów komórek macierzy, co decyduje o prawidłowej budowie i tempie wzrostu włosów. Szczególnie zagrożone deficytem żelaza są kobiety. Obfite krwawienia miesiączkowe, okres ciąży i ubogożelazowa dieta może u pań stosunkowo szybko doprowadzić do niedoboru tego mikroelementu. Wskutek tego włosy stają się cienkie, łamliwe i ulegają przerzedzeniu.

Cynk uaktywnia enzymy kontrolujące metabolizm białek zawierających wiązania dwusiarczkowe potrzebne do budowy włosa. Wpływa też na gospodarkę witaminą A, która ma znaczący wpływ na proces keratynizacji naskórka, jak też włosów i paznokci. Długotrwały niedobór powoduje z początku zahamowanie wzrostu, później przerzedzanie się włosów, zaś w skrajnych przypadkach może doprowadzić do całkowitego wyłysienia.

Miedź z kolei wzmacnia włosy. Od niej zależy bowiem wzrost prawidłowej struktury rogowej włosa. Niedostatek tego pierwiastka skutkuje np. zbyt małą liczbą „mostków dwusiarczkowych”, które wzmacniają siłę i sprężystość włosów. W konsekwencji włosy stają się słabe i poskręcane. W przypadku niedoboru miedzi w organizmie dochodzi także do zaburzeń w gospodarce żelazem, co jeszcze bardziej może niekorzystnie wpłynąć na stan włosów.

Jak zatem zapewnić włosom zdrowie i urodę? Spożywany przez nas pokarm często nie wystarczy do zapewnienia włosom wszystkich niezbędnych aminokwasów siarkowych, witamin i mikroelementów. Jednak warto wzbogacić swój codzienny jadłospis w odpowiednie produkty i cieszyć się pięknymi włosami.

Włosom „zasmakuje” mięso, drób, ryby, owoce morza, jaja oraz płatki owsiane i otręby pszenne - zawierają metioninę i cystynę. Dostarczają one także sporo żelaza, cynku i miedzi. Pieczywo pełnoziarniste i razowe, niełuskany ryż, gruboziarniste kasze, makarony razowe - zawierają dużo witaminy B1. Pestki słonecznika, nasiona sezamu, kiełki pszenicy, orzechy - mają dużo witaminy B6, E i kwasu pantotenowego.

Z kolei sałata, brokuły, jarmuż, pomidory, papryka, natka pietruszki, koperek, brzoskwinie i melon to bogate źródła beta-karotenu, który w organizmie przekształca się w witaminę A. Nie wolno też zapominać o odpowiedniej ilości niegazowanej wody mineralnej – wypijanie co najmniej 2 litrów wody dziennie znakomicie oczyszcza organizm.