Jak skutecznie zapobiegać zapaleniu jamy ustnej u dziecka?

Czym jest zapalenie jamy ustnej?

Zapalenie jamy ustnej to stan, w którym dochodzi najczęściej do powstania bolesnych ran na błonie śluzowej jamy ustnej lub na dziąsłach i języku [1]. U dzieci i dzieci i młodzieży do 20. roku życia są to najczęściej nadżerki i owrzodzenia. Powodują je opryszczkowe zapalenie jamy ustnej wywołane przez wirus opryszczki lub nawracające aftowe zapalenie jamy ustnej.

Objawy zapalenia jamy ustnej mogą mieć także charakter grzybiczy. Wówczas pojawia się biały lub biało-czerwony wykwit określany potocznie jako pleśniawka [2]. Jednak infekcja w jamie ustnej może rozwijać się też przez [1]:

• czynniki zewnętrzne, np. urazy mechaniczne, chemiczne, poparzenia;

• niedobory witaminy, zwłaszcza witaminy C i witamin z grupy B;

• toczące się stany chorobowe, np. cukrzyca, mocznica, nadczynność tarczycy;

• reakcję alergiczną.

Warto również podkreślić, że stany zapalne mogą rozwijać się na skutek nieprawidłowej lub niedostatecznej higieny jamy ustnej, o którą u dzieci trzeba zadbać już w okresie niemowlęcym.

Stan zapalny jamy ustnej u dzieci – objawy

Przyczyny zapalenia jamy ustnej u dzieci mogą być różnorodne, podobnie jest z objawami. Wszystko zależy od czynnika, który wywołał infekcję. Oprócz nadżerek, owrzodzeń, pleśniawek oraz bolesnych ran, mogą pojawić się zaczerwienienia, ból i obrzęk błony śluzowej jamy ustnej i dziąseł. Procesom zapalnym czasami towarzyszą inne symptomy, takie jak gorączka, utrata apetytu i trudności z przełykaniem. Niemowlę, które choruje na taką dolegliwość, może być marudne, często płakać i mieć problemy ze snem oraz jedzeniem [1, 2].

Jak wygląda leczenie zapalenia jamy ustnej u dzieci?

W stanach zapalnych błony śluzowej jamy ustnej dzieci stosuje się głównie leczenie objawowe. Miejscowo można wykorzystać preparaty działające odkażająco i przyspieszające gojenie się ran. Domowe sposoby na to, by łagodzić ból spowodowany nadżerkami lub owrzodzeniami obejmują płukania jamy ustnej chłodnymi, ziołowymi naparami, np. z szałwii. Warto również pędzlować ranki dostępnymi w aptekach preparatami na zapalenia w jamie ustnej u dzieci. Ważne jest także unikanie pikantnych przypraw oraz podawanie pokarmów w postaci bardziej płynnej i chłodnej.

Zapobieganie zapaleniu jamy ustnej u dzieci – skuteczne sposoby

Bolesne zmiany nie będą się pojawiać, jeśli będzie się dbać o higienę jamy ustnej. Oprócz właściwej diety, która skupia się na ograniczeniu spożycia cukrów [3], oraz regularnych wizyt stomatologicznych, trzeba zadbać o zabiegi higieniczne. Oto kilka zaleceń, o których warto pamiętać [4].

• Codziennie wieczorem należy oczyszczać błonę śluzową i dziąsła już w okresie niemowlęcym. Należy wykorzystać do tego gazik nasączony naparem z rumianku. Warto też dbać o to, by smoczek, który ssie dziecko, był zawsze czysty.

• Gdy pojawią się pierwsze zęby trzonowe mleczne, trzeba oczyszczać jamę ustną miękką szczoteczką z zaokrągloną główką.

• U starszych dzieci warto zadbać o dokładne oczyszczanie przestrzeni pomiędzy zębami. Sprawdzą się nici dentystyczne, taśmy lub szczoteczki międzyzębowe.

• Do oczyszczania języka z resztek pokarmowych służą szczotki i skrobaczki. Zaleca się ich wykorzystywanie przed pójściem spać oraz rano, po nocnym odpoczynku.

• Jako uzupełnienie codziennej higienizacji jamy ustnej u dzieci powyżej 6. roku życia warto sięgnąć po płukanki ze składnikami o właściwościach antybakteryjnych.

• Trzeba zwrócić szczególną uwagę na dokładną higienę jamy ustnej u dzieci, które noszą aparaty ortodontyczne. Obecność zamków, pierścieni, drutu i ligatur sprzyja zaleganiu płytki bakteryjnej i tworzeniu się stanów zapalnych.

W przypadku, gdy w buzi dziecka pojawi się afta lub inna zmiana zapalna, warto sięgnąć po dostępny w aptece wyrob medyczny, np. w postaci żelu, który łagodzi ból i przyspiesza gojenie się ran.

Na zlecenie marki Sachol

Bibliografia:

[1] Wypych A. i in., Zapalenia jamy ustnej u dzieci, z uwzględnieniem pacjentów w trakcie terapii przeciwnowotworowej, Nowa Medycyna 1/2007, s. 13–17.

[2]  Nowak M., Dolegliwości błony śluzowej jamy ustnej najczęściej występujące u dzieci i młodzieży, 2019 (witryna internetowa: https://www.praktycznastomatologia.pl/artykul/dolegliwosci-blony-sluzowej-jamy-ustnej-najczesciej-wystepujace-u-dzieci-i-mlodziezy (dostęp: 02.08.2023)).

[3]  Markiewicz-Piotrowska M., Jak zadbać o zęby dziecka i zachęcić dzieci do regularnej higieny jamy ustnej?, 2020 (witryna internetowa: https://stomatologianews.pl/jak-zadbac-o-zeby-dziecka-i-zachecic-dzieci-do-regularnej-higieny-jamy-ustnej/ (dostęp: 02.08.2023)).

[4]  Szczepańska J. i in., Zalecenia higieniczne w obrębie jamy ustnej dla dzieci i młodzieży, Nowa Stomatologia, vol. 20, no. 3, 2015, s. 125-130.