O tym, co między słowami

Motywem przewodnim filmu Sofi Coppoli „Między słowami” jest zdanie „im lepiej znasz siebie i wiesz czego chcesz tym mniej życie może cię dotknąć". Słowa te najlepiej precyzują powody, dla których trudny i niejednokrotnie bolesny proces docierania do głębokich warstw świadomości jest potrzebny, a jego pozytywne skutki wymierne.

W podświadomości kryje się wytłumaczenie niektórych zachowań, decyzji, podstaw indywidualnego systemu wartości, a często także motywacje, dążenia, pragnienia. To, co niejednokrotnie wydaje nam się całkiem irracjonalne zazwyczaj ma swoje wyjaśnienie kryjące się głęboko, często całkowicie ukryte.
Wartość i znaczenie wydobywania tego, co ukryte doceniła m.in. grupa psychologówz nowo powstałego w Łodzi centrum warsztatów i wsparcia psychologicznego, którzy nazwali swoją placówkę właśnie „Między Słowami”.

Według Carla Gustava Junga zawierają się w niej m.in. niektóre pragnienia, na których ujawnienie człowiek nie chce lub też nie może sobie pozwolić. Są to na przykład takie, które nie mieszczą się w kryteriach normy wytyczanych przez ogół ludzi w danej kulturze. Poza bardziej spektakularnymi może to być nawet chęć wyboru nietypowej w danym środowisku ścieżki kariery zawodowej. Są to jednak również popędy, których z rozmaitych powodów nie chce się zaakceptować lub boi się im ulec. W zakresie elementów podświadomych znajdą się również przeżycia i urazy psychiczne niedopuszczane do świadomości, ale na tyle ważne, że znacząco wpływające na życie.

Niejednokrotnie silna trauma będąca doświadczeniem bolesnym, zostaje całkowicie wyparta, czyli usunięta ze świadomości. Jednak nie znaczy to, że doświadczenie, a raczej jego skutki, zostały w jakikolwiek sposób zneutralizowane. W efekcie podejmujemy pewne działania i decyzje lub unikamy określonych sytuacji pozornie bez powodu. Aby poradzić sobie z niezrozumiałym stanem rzeczy człowiek generuje inne, zastępcze powody i motywacje, aby takie zachowania wyjaśnić. Nie ma więc możliwości i narzędzi do zmiany, czy nawet pełnego zrozumienia zaistniałej sytuacji ponieważ jej prawdziwy powód jest pomijany. Kolejnym elementem zawierającym się w podświadomości są osobiste fantazje, na które z rozmaitych powodów człowiek nie daje sobie przyzwolenia. Ludzie nie akceptują swoich fantazji, czy marzeń jeśli nie mieszczą się one w normach społecznych, ponieważ boją się ewentualnego niepowodzenia, gdy uznają je za zbyt śmiałe, kiedy obawiają się ewentualnej porażki, czy zranienia lub gdy obawiają się samej sytuacji związanej z ich zrealizowaniem. Podświadomość to także zapomniane skutki oddziaływania środowiska, uczucia, myśl, które miały miejsce we wczesnych okresach dzieciństwa.

Tematyka podświadomości została szeroko opracowana w teorii psychologii analitycznej, której przedstawicielami byli m.in. Zygmund Freud i Carl Gustav Jung. Według tych teorii uważa się aktywny kontakt człowieka z jego nieświadomością indywidualną oraz archetypami za konieczny dla zachowania zdrowia psychicznego.

Hipnoza,  czyli stan psychiczny częściowego wyłączenia świadomości, pomiędzy snem a jawą jest metodą docierania do głębszych warstw świadomości, a więc treści, do których w normalnych warunkach nie ma dostępu. Jednak technika ta nie jest w pełni doskonała, ponieważ charakteryzuje ją ogromna podatność na sugestię, która może zaburzyć proces docierania do własnych i prawdziwych przeżyć, uczuć, czy wspomnień. Chociaż możliwość poznania głębokich warstw świadomości w ciągu kilku sesji hipnotycznych jest niezwykle kuszące, bezpieczniejszą i jednocześnie posiadającą wpływ terapeutyczny metodą jest terapia długoterminowa realizowana przez specjalistę.

Wielokrotnie opisywana potęga podświadomości może mieć ogromny wpływ na życie człowieka. Może mieć on charakter zarówno pozytywny jak i negatywny. Aby w pełni wykorzystać to, co zmagazynowane w podświadomości jako zasoby osobiste, najpierw należy poznać te treści, zrozumieć ich znaczenie oraz to jak wpływały na dotychczasowe życie. Ludzie często nie zdają sobie sprawy z pełni swoich możliwości. Jednak bez dogłębnego poznania tego, co podświadome, nie mają szansy z nich korzystać. Treści te próbują się wydostać i ujawnić między innymi w snach oraz pozornie nieznaczących przejęzyczeniach.

Dotarcie do nich staje się prostsze, kiedy człowiek uczy się poznawać i akceptować siebie. Znakomitym przewodnikiem w tej trudnej drodze może być psycholog, terapeuta, on też dostarcza narzędzi umożliwiających pokonywania barier dzielących podświadomość od tego, co świadome.