Ciemiączka u noworodka
Jak każda mama zapewne uważnie przyglądasz się swojemu dziecku. U niemowlaków jest to szczególnie istotne, gdyż w pierwszych miesiącach po przyjściu na świat rozwijają się ich najważniejsze funkcje życiowe. Dużo wątpliwości budzi kwestia ciemiączek, które stanowią bardzo ważny element w rozwoju noworodka.
Czym jest…
Ciemiączka to miękkie części stwarzające przerwy w kościach mózgoczaszki. Sprawiaj , że kości są ruchome, co ułatwia przeciśnięcie się główki dziecka przez kanał rodny. Dzięki ciemiączkom kości podczas porodu nasuwają się na siebie, co zmniejsza obwód główki.
Ciemiączek jest kilka, jednak najważniejsze są dwa – przednie i tylne.
Ciemiączko przednie (fonticulus anterior) znajduje się między górną granicą czoła a czubkiem głowy. Ma kształt rombu i od około 2 x 2 cm do 3 x 5 cm. Zarasta pomiędzy 9. a 18. miesiącem życia.
Ciemiączko tylne (fonticulus posterior) znajduje się na skraju części potylicznej i ciemieniowej. Ma kształt trójkąta. Zarasta pomiędzy 6. tygodniem a 4. miesiącem życia.
To właśnie ciemiączka sprawiają, że noworodki mają różne kształty główek zaraz po porodzie, co zmienia się z dnia na dzień. Wcześniaki mogą mieć również ciemiączka boczne, co u dzieci urodzonych w normalnym terminie zmienia się jeszcze w okresie połogu.
Co powinno nas zaniepokoić…
Uwypuklone ciemiączko – długotrwale uwypuklone u gorączkującego dziecka może świadczyć nawet o zapaleniu opon mózgowych. Niepokojące może być pulsujące bądź uwypuklone ciemiączko podczas mocnego płaczu, drgawek bądź gdy dziecko jest nienaturalnie senne i spokojne. Nie ma nic niepokojącego jeśli ciemiączko pulsuje podczas płaczu dziecka, a przestaje wraz z uspokojeniem maleństwa.
Zapadnięte ciemiączko – może być objawem niebezpiecznego dla malucha odwodnienia organizmu będące wynikiem biegunek czy wymiotów. Często towarzyszy temu suchość ust i spojówek, zapadnięte oczy czy sucha pieluszka. Do odwodnienia mogą też doprowadzić wysokie temperatury.
Zbyt wczesne zarastanie – może wywołać nadciśnienie śródczaszkowe, skutkiem czego bywają uszkodzenia mózgu. Może powodować, że mózg nie będzie miał wystarczającej ilości miejsca na rozwinięcie się. Może to być również skutkiem zbyt dużej ilości witaminy D. Jeśli więc karmicie dziecko mlekiem modyfikowanym z zawartością tej witaminy upewnijcie się u lekarza czy maleństwo musi również przyjmować jej dawki osobno.
U nowo narodzonych dzieci ciemiączka początkowo powiększają się po czym zaczynają zarastać – co też często budzi obawy u mam – zazwyczaj niepotrzebnie.
Zbyt późne zarastanie – może świadczyć o niedobrze witaminy D, wodogłowiu, bądź zaburzeniach genetycznych lub hormonalnych.
Wszystkie te objawy są kwestią bardzo indywidualną. U każdego niemowlęcia ciemiączka mogą zarastać w różnym tempie. Nie jest to więc powód do paniki, bardziej zaś do większej kontroli maleństwa. Ciemiączka badane są przez pediatrę podczas wizyty przed każdym szczepieniem. Sprawdza on wielkość i tempo ich zarastania, a także rozmiar główki.
Obalamy mit – nie dotykać…
Wiele wątpliwości budzi kwesta dotykania ciemiączek. Mamy boją się dotykać tych miejsc, sugerując się błędną informację, że mózg dziecka nie jest w tych miejscach chroniony. Jednak nie ma powodów do takiego postępowania. Wbrew temu co się czasem mówi ciemiączka chronione są specjalnie wykształconą błoną, która stanowi dodatkowe zabezpieczenie. Oczywiście nie należy uciskać tych miejsc, jednak nie uszkodzą ich codzienne zabiegi pielęgnacyjne, takie jak mycie czy czesanie, lub głaskanie maleństwa po główce.
...