Szkarlatyna u dorosłych – jak dochodzi do zakażenia i jak się objawia?

Autor:


Choć szkarlatyna, zwana też płonicą lub szkarłatną gorączką, zwykle dotyka dzieci lub młodzież (najwyższe ryzyko dotyczy przedziału 5-15 lat), również dorośli mogą na nią zachorować.(1) Jest to choroba zakaźna, wywoływana przez bakterie, więc kiedy zauważysz jej objawy musisz zgłosić się do lekarza i zacząć antybiotykoterapię. Przeczytaj więcej na temat szkarłatnej gorączki.

Czy szkarlatyna jest groźną chorobą?

Dawniej szkarłatna gorączka budziła grozę, jednak obecnie, dzięki antybiotykom, w większości przypadków nie powoduje komplikacji. Niemniej powikłania są możliwe. Jeśli bakterie rozprzestrzenią się do innych części organizmu, mogą wywołać infekcję ucha środkowego, ropień okołomigdałkowy, zapalenie płuc, a nawet zapalenie opon mózgowych i gorączkę reumatyczną.(2) Mając szkarlatynę, nie należy wpadać w panikę, ale też choroby nie można ignorować. Trzeba podjąć leczenie zgodnie ze wskazówkami lekarza.

Szkarlatyna – przyczyny i drogi zakażenia

Płonicę wywołują paciorkowce, czyli te same bakterie, które odpowiadają za rozwój anginy. Niektóre szczepy paciorkowców są zdolne do produkcji toksyn i to właśnie one powodują szkarłatną gorączkę. Wyróżniamy trzy różne typy toksyn bakteryjnych, dlatego na szkarlatynę można zachorować trzykrotnie.(3) Jak dochodzi do zakażenia? Podobnie jak w przypadku wielu innych chorób zakaźnych – drogą kropelkową, gdy ktoś w Twoją stronę kicha, kaszle, mówi albo gdy dzielisz się z chorym posiłkiem lub napojem. Dlatego szkarlatyna może łatwo przenosić się wśród członków rodziny lub tej samej klasy w szkole.

Jak objawia się szkarlatyna?

Objawy szkarlatyny są dosyć charakterystyczne. Pierwszym z nich jest wysoka gorączka, która przekracza 38 stopni C. Ponadto występuje silne zaczerwienienie twarzy (z wyjątkiem okolic ust i brody) oraz wysypka na ciele – pojawiają się drobne, czerwone plamki, a zmiany są widoczne wyraźnie szczególnie w obrębie pach, pachwin, łokci, kolan, szyi. Skóra jest szorstka i w dotyku przypomina papier piaskowy. Z biegiem czasu skóra zaczyna się łuszczyć – najpierw twarz, potem tułów, po około 3 tygodniach dłonie i stopy. Szkarłatne jest też gardło pacjenta. Na języku tworzy się biały lub żółtawy nalot, a po kilku dniach język robi się czerwony, z widocznymi brodawkami. Objaw ten określa się jako język „truskawkowy” lub „malinowy”, bo faktycznie trochę przypomina jeden z tych owoców.(1,2,3)

Pozostałe objawy obejmują:

Objawy wskazujące na szkarlatynę trzeba skonsultować z lekarzem.

Leczenie szkarlatyny

Aby wyjść z choroby, należy przyjmować antybiotyk w dawce wskazanej przez lekarza. Podczas antybiotykoterapii pamiętaj o przyjmowaniu probiotyku, aby chronić naturalną mikrobiotę jelitową. Na czas terapii lepiej unikać kontaktów ze znajomymi, aby nie rozprzestrzeniać choroby dalej. Ze względu na wysoką temperaturę i ryzyko odwodnienia ważne jest prawidłowe nawadnianie organizmu – wodą, ale też zupami lub koktajlami (podawanymi w temperaturze pokojowej).(4)

Szkarłatna gorączka utrzymuje się przez około tydzień. U osób, które nie przyjmują antybiotyku – dwukrotnie dłużej.(2)

Czy szkarlatynie można zapobiegać?

Nie istnieje szczepionka, która byłaby w stanie ochronić organizm przed szkarlatyną.(3) Ważne jest unikanie kontaktu z chorymi i przestrzeganie ogólnych zasad higieny. Zawsze pamiętaj o częstym myciu dłoni w wodzie z mydłem, zwłaszcza przed posiłkami i po skorzystaniu z toalety. Nigdy nie dziel się napojami, posiłkami, sztućcami, naczyniami. To standardowe zasady profilaktyki wobec anginy, szkarlatyny, a także wielu innych infekcji bakteryjnych oraz wirusowych.

Źródła:

  1. Scarlet Fever. https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/scarlet-fever/symptoms-causes/syc-20377406 Data dostępu: 10.01.2019
  2. Scarlet Fever. https://www.nhs.uk/conditions/scarlet-fever/ Data dostępu: 10.01.2019
  3. Duszczyk E. Szkarlatyna (płonica). https://www.mp.pl/pacjent/pediatria/choroby/chorobyzakazne/74624,szkarlatyna-plonica Data dostępu: 10.01.2019
  4. Johnson S. Scarlet fever. https://www.healthline.com/health/scarlet-fever Data dostępu: 10.01.2019

...