Wapń - jaką rolę pełni w organizmie dziecka?
Wapń to jeden z głównych pierwiastków wchodzących w skład kości, zębów, a także ścian komórkowych. Około 99 procent wapnia znajduje się właśnie w kościach, a pozostała część krąży w organizmie połączona z albuminą (białkiem występującym w osoczu) lub w postaci zjonizowanej. Wapń odgrywa rolę w przewodnictwie bodźców nerwowych i kurczliwości mięśni, aktywizuje część enzymów, reguluje wydzielanie i uwalnianie hormonów do krwiobiegu, a także jest ważny w prawidłowej pracy układu naczyniowego oraz mięśnia sercowego. Te wszystkie funkcje sprawiają, że wapń pełni bardzo ważną rolę w organizmie, a jego braki mogą mieć niekorzystny wpływ na organizm, szczególnie u dzieci. Jak więc dbać o odpowiedni poziom wapnia?
Wapń – zapotrzebowanie
Według Instytutu Żywności i Żywienia zapotrzebowanie na wapń u dzieci przedstawia się następująco:
- niemowlęta do 1. roku życia – 260 mg,
- dzieci do 3. roku życia – 700 mg,
- dzieci do 9. roku życia – 1000 mg.
Są to zalecane dzienne dawki wapnia w poszczególnych grupach wiekowych. Zdrowy człowiek powinien przeciętnie przyswajać około 20-30 procent wapnia z pożywienia, dlatego głównym źródłem tego pierwiastka powinna być odpowiednio zbilansowana dieta. Podkreślić należy, że im więcej dostarczymy wapnia swoim pociechom w wieku dziecięcym, tym wolniej będzie go ubywać w ich dorosłości.
Dobrze przyswajalne źródła wapnia
Dieta bogata w dobrze przyswajalne źródła wapnia pomoże utrzymać jego poziom w organizmie na odpowiednim poziomie. Należy jednak także zwrócić uwagę na unikanie jednoczesnego spożywania produktów utrudniających wchłanianie wapnia i dobrze przyswajalne źródła tego minerału. Wchłanianie wapnia utrudniają takie produkty jak:
- szpinak,
- szczaw,
- rabarbar,
- otręby,
- magnez,
- fosfor,
- sól.
Sygnały świadczące o niskim poziomie wapnia w organizmie
O tym, czy zapotrzebowanie organizmu na wapń jest zaspokojone świadczyć mogą pewne objawy. Początkowo niewielkie braki wapnia mogą objawiać się skurczami mięśni, bólami w stawach, mrowieniem i drętwieniem kończyn oraz zwolnieniem tętna. Później mogą pojawić się ubytki w uzębieniu, zaburzenia snu, a niekiedy krwotoki z nosa. W głębszym stadium może wystąpić utykanie i trudności w chodzeniu, stany lękowe, częste złamania kości, u dzieci zaś zaburzenia wzrostu i utrata zębów. W przypadku wystąpienia któregokolwiek z tych objawów istotna jest wizyta u lekarza, który sprawdzi poziom wapnia i ewentualnie wdroży odpowiednie leczenie. Terapia powinna się zacząć w miarę szybko, szczególnie w przypadku dziecka, bo chociaż braki wapnia nie dają bardzo oczywistych objawów w początkowym stadium, to mogą prowadzić do nieodwracalnych zmian.
Podstawową zasadą jest przede wszystkim dbanie o zachowanie odpowiedniego poziomu wapnia w organizmie. Jak o to zadbać? Najlepiej za pomocą odpowiedniej diety.
Wapń w diecie dziecka
Wapń to pierwiastek, o którego poziom należy dbać u dziecka już od samego początku. Im mniej wapnia dostarczymy dziecku w pierwszych latach życia, tym łatwiej będzie go traciło w późniejszych latach. Do najbogatszych źródeł wapnia należą:
- mleko i przetwory mleczne – kefiry, jogurty, sery,
- ryby oraz konserwy rybne,
- orzechy laskowe,
- pistacje,
- migdały,
- nasiona słonecznika,
- sezam,
- suszone figi i morele,
- kapusta włoska,
- jarmuż,
- nasiona roślin strączkowych,
- natka pietruszki,
- szczypiorek,
- otręby pszenne,
- płatki owsiane.
Najlepszym źródłem są oczywiście mleko i przetwory mleczne, które dodatkowo dzięki obecności laktozy zwiększają wchłanianie wapnia. W mleku występuje także korzystny stosunek wapnia do fosforu. Jednak coraz częściej spotkać się można z nietolerancją laktozy lub uczuleniem na krowie mleko u dzieci, co wyklucza spożywanie produktów mlecznych. Wówczas poza zastąpieniem mleka innymi produktami bogatymi w wapń, do diety dołączyć można specjalnie dostosowane do potrzeb dziecka suplementy, które dzięki odpowiedniemu składowi (wapń, żelazo, witaminy D, C i K) wspomagają prawidłowy rozwój i wzrost najmłodszych.
...