Rubiny

Autor:


Historia rubinów jest niemal tak stara jak cywilizacja. Od wieków rubin symbolizuje największe z bogactw - miłość. Starożytne legendy egipskie głoszą, że rubin sprzyja szczęściu i wielkiej fortunie, chroni zdrowie i obdarza miłością. Astrologowie zaś uważali, że noszenie tego kamienia przez kobiety zamężne i żonatych mężczyzn zapewnia im trwałość uczuć i wierność.

   Przez swoją barwę - rubin - kojarzony jest z krwią i życiem, wzmacnia serce i przywraca siły, jest symbolem miłości. Noszony jako amulet (chroni przed złem) lub talizman (przynosi szczęście), w szczególny sposób chroni właściciela. Aby wzmocnić jego moc oprawia się rubiny w złoto i nosi jak najbliżej skóry, tak aby jej dotykał.
   Rubin jest odmianą korundu, minerału zbudowanego z tlenku glinu Al3O2. Czysty korund jest bezbarwny; zaś czerwona barwa rubinu pochodzi od domieszek chromu, czasami również żelaza, które nadaje rubinom lekko brązowawy odcień. Najpiękniejsze rubiny mają głęboką barwę czerwieni, o lekkim niebieskim odcieniu, zwaną „gołębia krew”. Kamienie te, w zależności od domieszek chromu bądź żelaza, mogą mieć barwę od jasnego, bladego różu - takie kamienie wydobywa się na Cejlonie, poprzez głęboką czerwień rubinów z Birmy; nieco ciemniejsze - purpurowe rubiny, niekiedy o zabarwieniu brązowym, pochodzą
z Tajlandii. Rubin jest minerałem niezwykle twardym (9 w 10 stopniowej skali Mossa) lecz niestety dość kruchym. Skałą macierzystą rubinów są najczęściej białe marmury, wapienie i skały magmowe.
   Nazwa rubinu pochodzi od łacińskiego słowa rubinus, ruber, rubeus - czerwony. Rubin był znany i wydobywany już w starożytności. Najstarsze kopalnie znajdują się w Birmie, Tajlandii, Kambodży, Pakistanie, Indiach, Sri Lance (Cejlon),
a ostatnio także w Afryce - Kenia, w Australii i Ameryce Północnej - Karolina Północna. Także w Polsce znajdowały się kiedyś niewielkie złoża rubinów
na Dolnym Śląsku oraz w pobliżu Karpacza.
   Czas narodzin rubinu owiany jest mgłą tajemnicy. W jego krystalizacji uczestniczyły bazalty, marmury, skały metamorficzne oraz pegmatyty. Czyste rubiny spotyka się w naturze niezwykle rzadko, jest ich mniej niż diamentów, dlatego też najlepszej klasy rubiny osiągają ceny wyższe niż diamenty. Rubiny,
w zależności od pochodzenia, mają liczne inkluzje i zanieczyszczenia. Są one jednak charakterystyczne dla danego regionu występowania tych kamieni.
   Dla rubinów z Birmy charakterystyczne są krótkie igiełki rutylu (tlenek tytanu), które tworzą rodzaj gwiazdy - efekt ten to asteryzm. Kamienie posiadające takie inkluzje są niezwykle cenne i poszukiwane. Wspaniały okaz rubinu, wykazujący efekt asteryzmu, ma masę 166 karatów i nazwany został Gwiazdą Północy. Wobec zazwyczaj małych rozmiarów rubinów, wiadomość o znalezieniu ogromnych okazów za każdym razem wzbudza sensację. 100. karatowy rubin Edith Hagen de Long zwany Delong padł kiedyś ofiarą grabieży i został odzyskany dopiero po zapłaceniu okupu. W 1918 roku sensację wzbudził znaleziony w Birmie 41. karatowy rubin nazwany Peace (Pokój).
Największy, wydobyty do tej pory rubin o masie 1743 karatów, pochodzi z kopalni w Birmie. Za najcenniejsze uważa się rubiny zdobiące insygnia cesarskie Iwana Groźnego i Katarzyny I, czeską koronę Wacława oraz ikony znajdujące się
w cerkwi Wasyla Błogosławionego na Kremlu.
Rubiny wykorzystywane są również w technice. W XVIII w. John Harrison zastosował je do produkcji łożysk zegarkowych. Każdy, dobrej klasy zegarek, do dziś ma wyrytą na kopercie liczbę kamieni - rubinów. Rubiny znajdują się również
w łożyskach używanych do budowy statków czy samolotów. Wykorzystywane są także w elektronice i automatyce, do produkcji narzędzi ogniotrwałych, w technice komputerowej i laserowej.
Kryształ rubinu o masie 250 – 400 m karatów - trzeba hodować blisko 4 godziny - umiejętnie regulując dopływ mieszaniny tak, aby kolejne warstwy stapiały się ze sobą nie tworząc rys i spękań. Kamienie syntetyczne odznaczają się piękną,  jasno-wiśniową barwą i niezwykłą czystością.

...