Wszystko o glutenie

Autor: Natalia Tyszka


Celiakia, o której ostatnio zrobiło się głośno nazywana jest inaczej nietolerancją glutenu. Co ciekawe może uaktywnić się nawet po 30! Jak ją prawidłowo rozpoznać?

Jak powszechnie wiadomo gluten, czyli mieszanina białek roślinnych: gluteniny i gliadyny, występuje w ziarnach zbóż, takich jak: pszenica, owies, żyto i jęczmień. Istnieje grono osób, które cierpi na nietolerancję produktów zawierających gluten. Celiakia nie jest jednak rodzajem alergii pokarmowej, choć bywa, że daje całkiem podobne objawy.

Skąd ta choroba?

Tak naprawdę nie udowodniono, jakie są przyczyny wystąpienia nietolerancji glutenu, zważywszy na fakt, że może się ona uaktywnić w każdym wieku. Lekarze wskazują najczęściej na skłonności dziedziczne. Częściej zapadają na nią osoby cierpiące na reumatoidalne zapalenie stawów czy chorobę Hashimoto. Wystąpienie nietolerancji glutenu może być spowodowane również nagłym zmniejszeniem odporności organizmu, np. w wyniku przebytej infekcji, długotrwałego stresu czy po operacji.

Czym objawia się nietolerancja glutenu?

Schorzenie to bywa często dość trudne do rozpoznania. Ze względu na swoje objawy może być mylone z zatruciem pokarmowym czy zespołem jelita drażliwego. Chorym najczęściej doskwierają  zaburzenia trawienia i wchłaniania jelitowego związanych z nietolerancją glutenu zawartego w zbożach. Pacjenci skarżą się na dolegliwośći gastryczne, takie jak problemy z wypróżnianiem, biegunki, bóle brzucha, wzdęcia. Konsekwencją zaburzeń we wchłanianiu i trawieniu są produktów zawierających gluten są m.in niedokrwistość z niedoboru żelaza, niedobory białka, kwasu foliowego, niedobory witamin, wtórna nietolerancja dwucukrów czy alergia na pokarmy. Towarzyszyć temu mogą bóle stawów, kurcze, mrowienie w nogach, stany zapalane skóry, anemia czy obrzęki.

Dieta jak na lekarstwo

Gdy podejrzewamy u siebie wystąpienie celiaki powinniśmy udać się do lekarza pierwszego kontaktu, który w pierwszej kolejności skieruje nas na badania krwi w celu odnalezienia określonych przeciwciał. Kolejnym etapem może być biopsja jelita cienkiego. Leczenie jest jednak najczęściej jedno i to samo, a mianowicie dieta bezglutenowa, polegająca na całkowitej eliminacji z pożywienia produktów zawierających gluten. Jej przestrzeganie powoduje regenerację kosmków jelitowych, które u dotkniętych chorobą zostały zniszcone przez gluten. Czas regeneracji śluzówki jelita to około 2 lat.  Po tym okresie bywa, że często lekarze zalecają ponowne wprowadzenie do diety produktów zawierających gluten. Nie powinny one wówczas powodować nawrotu niepożądanych reakcji klinicznych oraz prowadzić do ponownego uszkodzenia błony śluzowej jelita cienkiego. Podczas stosowania diety bezglutenowej należy zażywać dodatkowo indywidualnie określone przez lekarza witaminy i mikroelementy.

Stosując dietę bezglutenową powinniśmy unikać produktów takich jak np: mąka pszenna, mąka żytnia, makarony, zwykłe pieczywo, kasze, otręby pszenne, musli, piwo, konserwy i półprodukty, żółty ser, jogurty, budyń, guma do żucia, chipsy, ciasta, herbatniki oraz inne słodycze zawierające mąkę pszenną (w tym niektóre cukierki, nadziewana czekolada), kawa zbożowa.

...