Z łacińskiego toxoplasmosis – oznacza pasożytniczą chorobę zwierząt (głównie kotów) i ludzi, którą wywołuje pierwotniak znany pod nazwą toxoplasma gondii. Toksoplazmoza jest jednym z najczęściej występujących zakażeń pasożytniczych.
Toksoplazmozą zarazić możemy się przede wszystkim drogą pokarmową przez zanieczyszczone fekaliami zwierzęcymi produkty spożywcze, takie jak: owoce, warzywa, mięso. Pomimo tego, że nie opublikowano do tej pory dokładniejszych badań, dotyczących nosicielstwa bakterii toksoplazmozy, to ocenia się, że w Polsce 70 % kotów jest zarażonych tym pasożytem.
Jak przebiega choroba?
Co ciekawe toksoplazmozę dosyć ciężko jest rozpoznać. Jej objawy najczęściej przypominają syndromy zwykłej grypy. Należeć mogą do nich przykładowo: gorączka, obrzęk węzłów chłonnych, zapalenie mózgu i opon mózgowych, dolegliwości stawów, osłabienie, apatia, nadmierna potliwość. Kiedy zakażenie wchodzi w ostrzejszą fazę, łaknienie ulega pogorszeniu, nasilają się bóle brzucha i wymioty, powiększa się śledziona i wątroba, współtowarzyszy żółtaczka. Można wyróżnić także postać oczną zakażenia. Wówczas mamy do czynienia z zapalnymi zmianami w narządzie wzroku – przeważnie zapaleniu ulega tu siatkówka i naczyniówka oka, bardzo rzadko zaś sam nerw wzrokowy. Toksoplazmoza oczna cechuję się przewlekłością, a nawroty choroby mogą działać ujemnie na ostrość wzroku i powodować ubytki w polu widzenia.
Ciąża a toksoplazmoza
Do niedawna istniało przekonanie, że kot w domu ciężarnej kobiety to dość ryzykowne postępowanie. Dzisiaj wykonuje się badania na przeciwciała, które pokazują czy kobieta kiedykolwiek była już zarażona pasożytem toxoplasma gondii (bezobjawowo i nieświadomie).Jeśli tak, to nie grozi jej ponowne zachorowanie. Jeśli dojdzie do zarażenia w trakcie trwania ciąży , pasożyt najczęściej zagnieżdża się w mięśniu macicy i pozostaje tam w formie przetrwalnikowej. Jest w stadium uśpienia. Zarażonej kobiecie pasożyt nie szkodzi. Niebezpieczny jest dla dziecka rozwijającego się w łonie zarażonej matki, powodując często wodogłowie, ubytek na wzroku oczy ciężko uszkodzić wątrobę.
Lekiem z wyboru toksoplazmozy w ciąży jest Spiramycyna - Rowamycyna doustnie, w dawce 3 g na dobę w trzech dawkach podzielonych od chwili rozpoznania toksoplazmozy aż do rozwiązania (niektórzy zalecają 20-dniowe cykle leczenia z 20-dniową przerwą). Ostatnio stosuje się również w leczeniu w drugim i trzecim trymestrze ciąży 3-dniowe kuracje Sumamedem (po 500 mg). Po porodzie u dziecka przez rok należy seryjnie określać poziom przeciwciał IgG i IgM. U dzieci nie zarażonych poziom przeciwciał IgG, które od matki, przekraczając barierę łożyskową przeniknęły do płodu stopniowo obniża się.
By nie doprowadzić do zachorowania na toksoplazmozą musisz pamiętać o zasadach higienicznych, takich jak m.in.:
- nie spożywanie surowego mięsa ( m.in, również tatar, carpaccio)
- przechowywanie mięsa przed spożyciem w zamrażarce (niska temperatura niszczy cysty pierwotniaka)
- używanie osobnej deski do obróbki mięsa, najlepiej szklanej, którą można parzyć wrzątkiem, lub myć w zmywarce
- mycie rąk przed każdym posiłkiem i podczas jego przygotowywania
- picie przegotowanej wody i przegotowanego mleka
- wyparzanie kocich kuwet wrzątkiem
- karmienie kotów pokarmem z puszek lub suchą karmą
- ochrona żywności i wody przed insektami czy owadami, przenoszącymi pasożyty mechanicznie
fot. Katarzyna Piwecka, fotografia rodzinna Poznań (www.katarzynapiwecka.pl)