Progesteron to hormon ciałka żółtego, który odgrywa najważniejszą rolę w drugiej połowie cyklu. To właśnie dzięki niemu błona śluzowa macicy jest przekształcana w taki sposób, aby mogła się w niej zagnieździć komórka jajowa. Progesteron także hamuje skurcze macicy. „Progesteron jest odpowiedzialny za utrzymanie się ciąży do momentu wytworzenia się łożyska”, mówi Aleksandra Demiańczyk, biolog, eskpertka do spraw płodności dystrybutora komputerów cyklu Lady-Comp. „Dlatego właśnie niedobór progesteronu uniemożliwia zajście w ciążę”. Jeżeli doszło do zapłodnienia, to progesteron utrzymuje ciążę przez około trzy miesiące, a po tym czasie rolę utrzymania ciąży przejmuje wykształcone łożysko. Jeżeli zaś nie doszło do zapłodnienia, gruczoł działa jedynie przez kilkanaście dni, aż tuż przed miesiączką poziom progesteronu spada.
Jak zmienia się poziom hormonu w trakcie cyklu?
W pierwszej fazie cyklu stężenie progesteronu jest bardzo niskie, to czas na mocne działanie estrogenów, które przygotowują błonę śluzową macicy i owulację w jajnikach. Stężenie progesteronu zaczyna lekko rosnąć już przed owulacją, a swój szczyt osiąga mniej więcej tydzień po owulacji. Dzięki intenstywnemu wydzielaniu się tego hormonu możliwe jest wstrzymanie dojrzewania kolejnych pęcherzyków Graffa. Hormon ten jest związany z regulacją temperatury ciała w organizmie, dzięki czemu mierząc temperaturę codziennie rano wiemy, kiedy owulacja już miała miejsce i możliwy jest stosunek bez zabezpieczenia.
Kiedy możemy u siebie podejrzewać niedobór progesteronu? „Jeżeli kobieta stosuje samoobserwację, bądź używa komputerów cyklu Lady-Comp, to z pewnością zauważy skróconą fazę lutealną, bądź nieprawidłowy wzrost temperatury”, mówi ekspertka. „To są takie oczywiste symptomy, których niestety nie sposób rozpoznać przy stosowaniu innej antykoncepcji. Zdarza się, że niedobór progesteronu jest związany z występowaniem plamień, wtedy to kierując się do odpowiedniego lekarza, możemy uzyskać właściwą diagnozę”.
Kiedy i jak badać poziom progesteronu?
Nie jest to takie proste, ponieważ progesteron ma niestabilny poziom w ciągu doby – jest wydzielany w sposób pulsacyjny, jego stężenie we krwi zmienia się w ciągu dnia. Jedno badanie nie jest zatem w stanie dać miarodajnych wyników. „Badanie tego hormonu z krwi tylko raz może dać fałszywy wynik. Zalecane jest, aby badania były wykonane w ciągu trzech dni pod rząd, aby mieć prawidłowy obraz poziomu tego hormonu u danej kobiety.”, twierdzi Aleksandra Demiańczyk. Dobrze jest także sprawdzić poziom hormonu w dwóch kolejnych cyklach.
Beata Mąkolska
konsultacja merytoryczna: Aleksandra Demiańczyk, biolog