Kawa to napój znany doskonale Europejczykom już od kilku wieków, a w niektórych rejonach świata znacznie dłużej. Aromatyczne ziarna służą nam do przyrządzania pysznego, pobudzającego napoju, bez którego dziś wiele osób nie wyobraża sobie poranka. Kawa wrosła też mocno w kulturę i na świecie powstało wiele sposobów na jej przygotowanie. Warto pamiętać, że istnieją różne jej odmiany, które charakteryzują się odmiennym smakiem.
Odrobina historii
Kawa jaką znamy dzisiaj pochodzi najprawdopodobniej z Etiopii, gdzie zapoczątkowano jej użycie, jako rośliny użytkowej już ponad dwa tysiące lat temu. W XV wieku kawa została sprowadzona do Jemenu i właśnie wtedy odkrył ją świat arabski. Już w niedługim czasie, za pośrednictwem Turków trafiła ona na stoły Europy. Oczywiście na początku dostępna była wyłącznie dla najbogatszych. Jednak już w siedemnastym wieku powstawały w całej Europie (a także w Ameryce) pierwsze kawiarnie, a także niejedna palarnia kawy, dzięki którym spożycie kawy się upowszechniło.
Najważniejsze odmiany kawy
Kawa to suszone i palone nasiona Kawy arabskiej (Coffea arabica) i Kawy kongijskiej (Coffea canephora) – powszechnie znanej jako kawa robusta. Niewiele osób zdaje sobie jednak sprawę, że gatunków kawy jest znacznie więcej – współcześni botanicy wskazują na ponad sto. Wiele z nich również wykorzystywane są do produkcji kawy, ale mają one wyłącznie znaczenie lokalne. Na świecie upowszechniły się więc tylko dwa, wspomniane wcześniej gatunki. Zarówno arabica, jak i robusta są dziś uprawiane w wielu rejonach świata. Gotowa do zmielenia i zaparzenia kawa może pochodzić tylko z jednego z nich, albo być mieszanką obydwóch.
Jednak gatunek rośliny, z jakiego pochodzi kawa to nie jedyny wyznacznik, który sprawia, że dzielimy ten napój na różne rodzaje. Znaczenie ma również sposób traktowania owoców i nasion przed i w trakcie suszenia. Kawa może być na przykład po usunięciu miąższu owoców suszona w specjalnie do tego celu przeznaczonych suszarniach, w których panuje stała temperatura i wilgotność – tak powstaje najlepsza kawa ziarnista. Ten sposób jej traktowania sprawia, że nasiona tracą część goryczy i cierpkie nuty smakowe. Jednak w niektórych miejscach na świecie (na przykład w Meksyku) kawę suszy się na słońcu, co powoduje między innymi, że jej smak nie jest tak delikatny.
Znaczenie ma również sposób mielenia kawy. Do oryginalnej kawy arabskiej, którą gotuje się w specjalnym naczyniu (a nie tylko parzy), używa się ziaren zmielonych wyjątkowo drobno – praktycznie na kawowy pył. Kawa nieco grubiej mielona używana jest w ekspresach ciśnieniowych, a kawa mielona grubo, w ekspresach przelewowych – tak powstaje na przykład klasyczna americana.
Kawa jednolita, czy mieszanka?
Praktycznie każda hurtownia kawy ma w swojej ofercie zarówno kawy będące mieszanką arabiki i robusty, jak i kawy jednolite. Wśród kaw jednolitych dostępne są w naszym kraju prawie wyłącznie arabiki. Picie samej robusty nie upowszechniło się zbyt mocno w Europie, choć na przykład w Azji Południowo-Wschodniej jest to najbardziej popularny rodzaj kawy. Pytanie o to, jaka kawa jest lepsza, zadawane jest już od lat. Odpowiedź może być tu tylko jedna – to zależy. Przede wszystkim od smaku i indywidualnych preferencji. Często mówi się również, że poszczególne rodzaje kawy lepiej sprawdzają się przy różnych metodach parzenia. Niewątpliwie jednak zarówno kawy jednolite, jak i mieszanki mają swoich zwolenników.