Wiesiołek należy do rodziny wiesiołkowatych liczącej około 100 gatunków pochodzących z Europy i Ameryki Północnej. W Polsce spotka się głównie naturalnie występujące: wiesiołek dwuletni, wiesiołek Lamarcka oraz wiesiołek dziwny. Ze względu na szczególnie korzystny skład kwasów tłuszczowych, na skalę komercyjną, w Polsce uprawiany jest głównie wiesiołek dziwny. Z jego dojrzałych i oczyszczonych nasion otrzymywany jest, podczas rygorystycznego procesu tłoczenia „na zimno”, bogaty w NNKT olej.
Olej z wiesiołka to jeden z najcenniejszych olejów o najwyższej zawartości, spośród wszystkich znanych olejów roślinnych i rzadko spotykanych w takiej kombinacji, biologicznie czynnych NNKT, czyli kwasu alfa-linolowego (70-79%) oraz gamma-linolenowego (9,5-12%). Dla organizmu szczególne znaczenie ma kwas gamma-linolenowy (GLA). Bierze on udział w syntezie pewnych substancji, które odgrywają istotną rolę: obniżają ciśnienie krwi, zmniejszają ryzyko powstawania zakrzepów wewnątrznaczyniowych, działają przeciwzapalnie, wzmagają aktywność układu immunologicznego, łagodzą objawy napięcia przedmiesiączkowego oraz wpływają na zdrowy wygląd skóry, włosów i paznokci.
Zespół Napięcia Przedmenstruacyjnego (PMS – pre-menstrual syndrom)
Wiele kobiet w okresie przed wystąpieniem miesiączki odczuwa przykre dolegliwości – obrzmienie ciała, twardnienie i bolesność piersi, bóle w dole brzucha. Objawom tym często towarzyszą przykre uczucia nerwowe, rozdrażnienie, niepokój oraz obniżenie nastroju prowadzące niekiedy do stanów depresyjnych. Zespół przedmenstruacyjny (PMS) związany jest z zaburzoną wrażliwością organizmu na niektóre hormony sterydowe (estrogeny), ale jego przyczyną równie często może być zakłócony metabolizm NNKT omega-6, a w szczególności niski poziom nienasyconych kwasów tłuszczowych (głównie GLA i LA) w błonach komórkowych jajników oraz w miejscach receptorowych dla hormonów sterydowych (estrogenów). Przyjmowanie NNKT od drugiej połowy cyklu miesięcznego przywraca prawidłowy poziom nienasyconych kwasów tłuszczowych w organizmie, a tym samym wpływa na złagodzenie objawów PMS. Ustępuje obrzmienie ciała oraz bóle piersi i podbrzusza, a stan rozdrażnienia i spadku nastroju zostaje zniwelowany.
Alergie i Odporność
Obniżony poziom nienasyconych kwasów tłuszczowych w organizmie to również przyczyna wielu niekorzystnych zmian w układzie odpornościowym. Zaburzony metabolizm NNKT prowadzi bowiem do upośledzonej produkcji limfocytów B i T odpowiedzialnych za produkcję przeciwciał i odpowiedź odpornościową dla patogenów chorobotwórczych. Tym samym obniżona zostaje funkcjonalność i sprawność układu immunologicznego oraz jego podatność na różnego rodzaju infekcje i alergie (spowodowane podwyższoną aktywnością immunoglobin) – w tym alergie atopowe. Systematyczne przyjmowanie preparatów z olejem wiesiołkowym podnosi poziom GLA przez co wpływa korzystnie na usprawnienie działania i zwiększenie wytrzymałości systemu odpornościowego na różnego typu bakterie i wirusy. Podczas choroby wzmacniają mechanizmy obronne ustroju. Natomiast po przebytej chorobie wspomagają procesy regeneracyjne.
Piękna skóra
Dieta bogata w NNKT wspiera utrzymanie młodej i zdrowej skóry. Kwas gamma-linolenowy oraz kwas cis-linolowy wzajemnie uzupełniają swoje działanie w organizmie. Biorą udział w powstawaniu niezbędnych elementów skóry – ceramidów wpływających na jej elastyczność i na tworzenie warstwy rogowej naskórka oraz fosfolipidów odpowiedzialnych za budowę błony komórkowej oraz pełniących funkcję bariery ochronnej. Dieta uboga w NNKT powoduje obniżenie sprężystości i poziomu nawilżenia skóry, przez co powoduje nadmierne rogowacenie i suchość naskórka. NNKT biorą również udział w wiązaniu wody w organizmie, zatem ich brak powoduje znaczne objawy odwodnienia skóry, utraty włosów oraz suchość i szorstkość naskórka. Spowodowane jest to zastępowaniem kwasów szeregu Omega-6 przez kwasy Omega-9 w strukturach fosfolipidowych tworzących sztywne membrany o zaburzonej przepuszczalności. Kwas linolenowy jest ważnym składnikiem ceramidów naskórka pełniących rolę spoiwa dla płytek lipidowych warstwy rogowej. W przypadku odwodnienia skóry zastosowanie miejscowe nienasyconych kwasów w krótkim czasie (3-5 dni) przywraca prawidłowe funkcjonowanie skóry jako bariery. NNKT są składnikiem krytycznym jeśli chodzi o prawidłowe funkcjonowanie błon komórkowych. Wpływając bezpośrednio na właściwą płynność i funkcjonalność membran i przestrzeni międzykomórkowych NNKT zapobiegają utracie wody przez warstwy zewnętrzne skóry. Olej wiesiołkowy jest również jednym z najbardziej efektywnych systemów usuwających szkody wywołane działaniem wolnych rodników, a także wykazuje działanie typu „free radicals scavanger” polegające na ich neutralizacji. Zwłaszcza kwasy Omega-6 mają silne działanie redukujące i antyoksydacyjne. Poprawiają krążenie miejscowe, a tym samym odżywienie i dotlenienie tkanek zapobiegając tworzeniu się wolnych rodników.
Jednonienasycone kwasy tłuszczowe (omega-9) podobnie jak kwasy omega-3 i omega-6 są również odpowiedzialne za prawidłowe funkcjonowanie układu krążenia. Zmniejszają stężenie „złego cholesterolu” LDL, podwyższając jednocześnie poziom „dobrego” HDL. Chronią serce przed chorobą niedokrwienną i zawałem oraz obniżają ciśnienie krwi.